سرطان پروستات چیست؟

 

نوعی بیماری است که در آن سلول های بدخیم (سرطانی) در بافت های پروستات تشکیل می شوند.

تقریباً همه مردان تا سن 80 سالگی دچار هیپرپلازی خوش خیم پروستات می شوند،

اما میزان بزرگی پروستات ناشی از هیپرپلازی بسیار متغیر است.

 

سطح آنتی ژن خاص پروستات (PSA) در آزمایش خون آقایان یکی از فاکتورهای ساده برای سنجش سرطان می باشد.

در مردانی که به سرطان پروستات مبتلا می باشند سطح این آنتی ژن بالاتر از حد نرمال می باشد.

با این حال بالا بودن سطح PSA  به دلایل زیر پاسخ قطعی برای ابتلا به سرطان نیست.

 

علل افزایش PSA

 

• عفونت دستگاه ادراری (UTI)
• تحریک پروستات
• ورزش منظم و شدید
• دارو

 

این سرطان در درجه بالای بیماری همراه با متاستاز استخوان و غدد لنفاوی می باشد،

که گاهی تا مرحله متاستاز میتواند بدون علامت باشد.

پس میتوانیم به اهمیت غربالگری بیشتر توجه کنیم.

 

تست PSA

 

از اواسط دهه 1980، غربالگری با آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) خطر تشخیص  این سرطان را بیش از دو برابر کرده است.

 

مردانی که تحت غربالگری سرطان پروستات قرار می گیرند ممکن است خطر ابتلا به سرطان را با مصرف داروی فیناستراید تا 25% کاهش دهند.

 

با معاینه دقیق دیجیتال رکتال (DRE) و سطح سرمی آنتی ژن پروستات در واقع، مطالعات نشان داد که تقریباً 25 درصد از مردان با سطح PSA > 4.0 نانوگرم در میلی لیتر مبتلا بودند.

 

تست سرطان

 

در نتیجه تست سرطان باید دو گزینه قبل، سابقه خانوادگی(ژنتیک)،

سن(با افزایش سن سطح سرمی نرمال افزایش می یابد اما باید حواسمان باشد سطح سرمی غیر نرمال در افراد بالای 60 سال بیشتر منجر به سرطان خواهد شد)،

علائم ظاهری و سبک زندگی فرد نیز در نظر گرفته شود.

 

با استفاده از تکنیک های مختلف برای ارزیابی پروستات برداشته شده در کالبد شکافی،

پاتولوژیست ها سرطان را در 3 تا 43 درصد از مردان در 40 سالگی، 14 تا 70 درصد از مردان 60 ساله و 31 تا 83 درصد از مردان 70 ساله گزارش کرده اند.

 

تشخیص زودهنگام

 

با غربالگری مکرر توجه زیادی به این مطلب جلب شد که سرطان پروستات در مراحل اولیه تشخیص به هیچ عنوان متاستاز نداده و تنها محدود به خود ارگان می باشد،

پس در ادامه روند غربالگری پرتو درمانی، جراحی مهم می باشد.

 

اما بعضی از بیماران درمان دارویی را انتخاب کرده و با تست های مرتب و آگاهی از میزان ثبات تومور در طول زمان ،

پرتو درمانی و جراحی را به جز در موارد خاص انجام نمی دهند.

 

 

غربالگری چیست؟

 

سرطان تأثیر قابل توجهی بر سلامت عمومی در سراسر جهان دارد.

یک استراتژی برای کاهش بار آن، غربالگری سرطان و تشخیص زودهنگام آن است.

 

به خوبی شناخته شده است که اگر بیماران در مراحل اولیه تشخیص داده شوند، میزان بهبودی و بقای 5 ساله بالاتری دارند.

هزینه های پزشکی با افزایش مرحله بیماری به طور چشمگیری افزایش می یابد.

 

بیوپسی بافتی پرکاربردترین ابزار برای تشخیص، مرحله‌بندی و پیش‌آگهی سرطان است،

اما گاهی اوقات دستیابی به بافت تومور، به‌ویژه در بیماری‌های متاستاتیک مانند سرطان ریه در مراحل آخر، دشوار است.

 

علاوه بر این، استفاده از بیوپسی بافت برای غربالگری سرطان و تشخیص زودهنگام زمانی که تومورها هنوز شکل نگرفته اند غیر واقعی است.

در حال حاضر، برخی از روش‌های غربالگری برای پیشگیری از سرطان مفید هستند.

 

به عنوان مثال، ماموگرافی بهترین راه برای تشخیص سرطان سینه است.

تست پاپ برای تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم استفاده می شود.

غربالگری منظم سرطان کولورکتال و توموگرافی کامپیوتری با دوز پایین به ترتیب برای کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان کولورکتال و سرطان ریه توصیه می شود.

 

غربالگری باید

 

• مرگ و میر ناشی از سرطان
• درد و رنج احتمالی
• هزینه مراقبت های بهداشتی را کاهش دهد.

 

یک مدل شبیه‌سازی با استفاده از داده‌های ثبت‌های نظارت،

اپیدمیولوژی و نتایج نهایی (SEER) مؤسسه ملی سرطان (NCI) نشان می‌دهد که غربالگری ممکن است عامل 45 تا 70 درصد کاهش مشاهده‌شده در مرگ‌ومیر باشد.

تشخیص زودهنگام ممکن است جان افراد را نجات دهد.

 

تشخیص زودهنگام 14% از مرگ مبتلایان به سرطان پروستات جلوگیری می کند و درمان ممکن است از بیماری های مرتبط با سرطان در آینده جلوگیری کند.

 

مردانی که کمترین خطر ژنتیکی ابتلا به سرطان پروستات را دارند می‌توانند با خیال راحت از تحقیقات تهاجمی اجتناب کنند،

در حالی که آنهایی که بیشترین خطر را دارند می‌توانند به سرعت برای تحقیقات بیشتر پیگیری شوند.

پروستاتیت

 

پروستاتیت التهاب (تورم) غده پروستات است. این می تواند بسیار دردناک و ناراحت کننده باشد،

اما اغلب در نهایت بهبود می یابد. پروستات غده کوچکی است که بین آلت تناسلی و مثانه قرار دارد.

مایعی تولید می کند که با اسپرم مخلوط می شود تا منی ایجاد کند. پروستاتیت ممکن است در هر سنی بروز کند.

 

به طور کلی چهار نوع پروستاتیت وجود دارد:

 

• عفونت حاد باکتریایی، عفونت باکتریایی پروستات که معمولاً با علائم ناگهانی و شدید همراه است.
•  ابتلا به بیماری باکتریایی مزمن، عفونت باکتریایی مداوم یا عود کننده معمولاً با علائم کمتر شدید

 

•  درد مزمن لگن، درد مداوم یا عود کننده لگن و علائم مجاری ادراری بدون شواهدی از عفونت
• التهابی بدون علامت، علائم پروستات ملتهب بدون علامت

علائم و نشانه های پروستاتیت بسته به نوع اختلال می تواند متفاوت باشد.

آنها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

 

• درد یا احساس سوزش هنگام ادرار کردن (دیسوریا)
• مشکل در ادرار کردن، مانند قطره چکان یا تردید در ادرار کردن
• تکرر ادرار به خصوص در شب (شب ادراری)

 

• نیاز فوری به ادرار کردن
• ادرار کدر
• خون در ادرار

 

• درد در ناحیه شکم، کشاله ران یا کمر
• درد در ناحیه بین کیسه بیضه و راست روده (پرینه)

 

• درد یا ناراحتی آلت تناسلی یا بیضه
• انزال دردناک
• تب، لرز، دردهای عضلانی و سایر علائم مشابه آنفولانزا (با پروستاتیت حاد باکتریایی)

 

هر چیزی که شانس شما را برای ابتلا به سرطان افزایش دهد، عامل خطر سرطان نامیده می شود.

هر چیزی که شانس ابتلا به سرطان را کاهش دهد، عامل محافظت کننده سرطان نامیده می شود.

 

به عنوان مثال، هم سیگار کشیدن و هم به ارث بردن ژن های خاص، عوامل خطر برخی از انواع سرطان هستند،

اما فقط می توان از سیگار کشیدن اجتناب کرد. ورزش منظم و رژیم غذایی سالم ممکن است عوامل محافظتی برای برخی از انواع سرطان باشد.

 

پروستات غده ای در دستگاه تناسلی مردانه است. پروستات درست زیر مثانه (ارگانی که ادرار را جمع آوری و تخلیه می کند) و جلوی راست روده (قسمت پایین روده) قرار دارد.

به اندازه یک گردو است و قسمتی از مجرای ادرار (لوله ای که ادرار را از مثانه تخلیه می کند) را احاطه کرده است.

 

غده پروستات مایعی تولید می کند که بخشی از مایع منی را تشکیل می دهد.

با افزایش سن، پروستات ممکن است بزرگتر شود. پروستات بزرگتر ممکن است جریان ادرار از مثانه را مسدود کند و باعث مشکلاتی در عملکرد جنسی شود.

 

این بیماری هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) نامیده می شود. BPH سرطان نیست، اما ممکن است برای اصلاح آن نیاز به جراحی باشد.

علائم BPH یا سایر مشکلات در پروستات ممکن است مانند علائم سرطان پروستات باشد.

 

عوامل خطر زیر ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهند:

 

• افزایش سن
• سابقه خانوادگی سرطان پروستات
• مسابقه یا ورزش شدید

 

• تغییرات هورمونی
• کاهش ویتامین E

 

• کمبود اسید فولیک
• عدم استفاده از لبنیات و کلسیم

 

عوامل حفاظتی زیر ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد:

 

• فولات
• فیناستراید و دوتاستراید( الزاما با تجویز پزشک)

 

کارآزمایی‌های بالینی پیشگیری از سرطان برای مطالعه راه‌های پیشگیری از سرطان استفاده می‌شوند.

راه های جدید برای پیشگیری از سرطان پروستات در آزمایشات بالینی مورد مطالعه قرار می گیرد.

 

غربالگری قبل از اینکه فرد علائمی داشته باشد به دنبال سرطان است.

این می تواند به یافتن سرطان در مراحل اولیه کمک کند. زمانی که بافت غیرطبیعی یا سرطان در مراحل اولیه پیدا شود،

ممکن است درمان آن آسان تر باشد. تا زمانی که علائم ظاهر شوند، سرطان ممکن است شروع به گسترش کرده باشد.

 

مهم است به خاطر داشته باشید که اگر پزشک شما آزمایش غربالگری را پیشنهاد کند، لزوماً فکر نمی کند که شما سرطان دارید.

 

پیش آگهی و گزینه های درمانی به موارد زیر بستگی دارد:

 

• مرحله سرطان (سطح PSA، نمره گلیسون، گروه درجه، چه مقدار از پروستات تحت تأثیر سرطان قرار گرفته است و اینکه آیا سرطان به سایر نقاط بدن گسترش یافته است).
• سن بیمار
• این که آیا سرطان به تازگی تشخیص داده شده است یا عود کرده است (عود کرده است).

گزینه های درمانی نیز ممکن است به موارد زیر بستگی داشته باشد:

 

این که آیا بیمار مشکلات سلامتی دیگری دارد.

• عوارض جانبی مورد انتظار درمان
• درمان قبلی سرطان پروستات
• خواسته های بیمار.

 

اکثر مردانی که سرطان پروستات تشخیص داده می شود به دلیل آن نمی میرند.

 

هنگامی که سرطان به قسمت دیگری از بدن گسترش می یابد، متاستاز نامیده می شود.

سلول های سرطانی از جایی که شروع شده اند (تومور اولیه) جدا می شوند و از طریق سیستم لنفاوی یا خون حرکت می کنند.

علائم سرطان پروستات شامل جریان ضعیف ادرار یا تکرر ادرار است.

 

درمان

 

نظارت فعال عبارت است از پیگیری دقیق وضعیت بیمار بدون انجام هیچ درمانی، مگر اینکه تغییراتی در نتایج آزمایش ایجاد شود.

 

• عمل جراحی

بیمارانی که از سلامت خوبی برخوردارند و تومور آنها فقط در غده پروستات است، ممکن است با جراحی برای برداشتن تومور درمان شوند.

 

• پرتودرمانی و رادیودارو درمانی

پرتودرمانی نوعی درمان سرطان است که از اشعه ایکس پرانرژی یا انواع دیگر پرتوها برای کشتن سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها استفاده می‌کند.

 

• هورمون درمانی

هورمون درمانی یک درمان سرطان است که هورمون ها را حذف می کند یا عملکرد آنها را مسدود می کند و رشد سلول های سرطانی را متوقف می کند.

هورمون ها موادی هستند که توسط غدد بدن ساخته شده و در جریان خون گردش می کنند. در سرطان پروستات، هورمون های جنسی مردانه می توانند باعث رشد سرطان پروستات شوند.

داروها، جراحی یا هورمون های دیگر برای کاهش میزان هورمون های مردانه یا جلوگیری از عملکرد آنها استفاده می شود. این درمان محرومیت از آندروژن (ADT) نامیده می شود.

• شیمی درمانی

شیمی درمانی نوعی درمان سرطان است که از داروها برای توقف رشد سلول های سرطانی استفاده می کند، یا از طریق کشتن سلول ها و یا با جلوگیری از تقسیم آنها.

هنگامی که شیمی درمانی از طریق دهان مصرف می شود یا به ورید یا عضله تزریق می شود، داروها وارد جریان خون می شوند و می توانند به سلول های سرطانی در سراسر بدن برسند (شیمی درمانی سیستمیک).

 

• درمان هدفمند

درمان هدفمند نوعی درمان است که از دارو یا مواد دیگر برای شناسایی و حمله به سلول‌های سرطانی خاص استفاده می‌کند.

درمان های هدفمند معمولاً نسبت به شیمی درمانی یا پرتودرمانی آسیب کمتری به سلول های طبیعی وارد می کنند.

 

• ایمونوتراپی

ایمونوتراپی درمانی است که از سیستم ایمنی بدن بیمار برای مبارزه با سرطان استفاده می کند.

مواد ساخته شده توسط بدن یا ساخته شده در آزمایشگاه برای تقویت، هدایت یا بازیابی دفاع طبیعی بدن در برابر سرطان استفاده می شود.

این درمان سرطان یک نوع درمان بیولوژیک است. Sipuleucel-T نوعی ایمونوتراپی است که برای درمان سرطان پروستات که متاستاز شده است (به سایر قسمت های بدن پخش شده است) استفاده می شود.

 

• درمان با بیس فسفونات

 

داروهای بیس فسفونات، مانند کلودرونات یا زولدرونات، زمانی که سرطان به استخوان گسترش یافته است، بیماری استخوان را کاهش می دهد.

مردانی که تحت درمان با آنتی آندروژن درمانی یا ارکیکتومی قرار می گیرند، در معرض افزایش خطر از دست دادن استخوان هستند.

 

در این مردان، داروهای بیس فسفونات خطر شکستگی (شکستگی) استخوان را کاهش می دهند.

استفاده از داروهای بیس فسفونات برای جلوگیری یا کاهش رشد متاستازهای استخوانی در آزمایشات بالینی مورد مطالعه قرار گرفته است.

 

داروهایی که موجب PSA  مثبت کاذب میشوند

 

• NSAIDs: دسته ای از داروهای ضد درد که شامل ایبوپروفن، موترین و ادویل است.
• استاتین ها: دسته ای از داروهای کاهش دهنده کلسترول مانند لیپیتور.
• تیازید: دارویی که برای کاهش فشار خون استفاده می شود.