سیگار منجر به بیماری و ناتوانی می‌شود و تقریبا به تمام اعضای بدن آسیب می‌رساند. قبل از هر نکته‌ای بهتر است آمار را بررسی کنیم. به ازای هر فردی که به دلیل استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهد، حداقل ۳۰ نفر با یک بیماری جدی مرتبط با سیگار دست و پنجه گرم می‌کنند. سیگار باعث سرطان، بیماری قلبی، سکته مغزی، بیماری‌های ریوی، دیابت و بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) خواهد شد که شامل آمفیزم و برونشیت مزمن می‌شود. سیگار همچنین خطر ابتلا به سل، بیماری‌های چشمی خاص و مشکلات سیستم ایمنی از جمله آرتریت روماتوئید را افزایش می‌دهد.
قرار گرفتن در معرض دود سیگار منجر به مرگ حدود ۴۱۰۰۰ بزرگسالان غیرسیگاری و ۴۰۰ نوزادان در هر سال می‌شود. دود دست دوم سیگار باعث سکته مغزی، سرطان ریه و بیماری عروق کرونر قلب در بزرگسالان می‌شود. کودکانی که در معرض دود سیگار هستند در معرض خطر ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد، عفونت‌های حاد تنفسی، بیماری گوش میانی، آسم شدیدتر، علائم تنفسی و کندی رشد ریه هستند.
نیکوتین داروی اعتیادآور موجود در دود تنباکو است که باعث می‌شود افراد به سیگار کشیدن ادامه دهند. همراه با نیکوتین، افرادی که سیگار می‌کشند حدود ۷۰۰۰ ماده شیمیایی دیگر را در دود سیگار استنشاق می‌کنند. بسیاری از این مواد شیمیایی از سوزاندن برگ تنباکو به دست می‌آیند. برخی از این ترکیبات فعال هستند و باعث ایجاد تغییرات عمیق و مخرب در بدن می‌شوند.
دود تنباکو حاوی بیش از ۷۰ ماده شیمیایی شناخته شده سرطان‌زا است. سیگار تقریبا به تمام اعضای بدن آسیب می‌رساند و باعث بسیاری از بیماری‌ها و به طور کلی کاهش سلامتی می‌شود. برای اطلاعات بیشتر درباره سرطان چیست، مطلب مرتبط با آن را لطفا مطالعه کنید.
مواد شیمیایی خطرناک در دود تنباکو
اجزای بسیار مضر دود تنباکو عبارت‌اند از:
- تار (tar): این ذرات حاوی مواد شیمیایی از جمله مواد سرطان‌زا هستند. قطران چسبنده و قهوه‌ای است و دندان‌ها، ناخن‌ها و بافت ریه را لکه دار می‌کند.
- مونوکسید کربن: یک گاز سمی و بی‌بو و بی‌رنگ است و در مقادیر زیاد به سرعت باعث مرگ می‌شود زیرا جای اکسیژن را در خون می‌گیرد. در افرادی که سیگار می‌کشند، مونوکسید کربن موجود در خون، رسیدن اکسیژن به اندام‌ها و عضلات را سخت‌تر می‌کند.
- مواد شیمیایی اکسید کننده: مواد شیمیایی بسیار واکنش‌پذیری هستند که می‌توانند به ماهیچه‌های قلب و عروق خونی افراد سیگاری آسیب بزنند. آن‌ها با کلسترول واکنش نشان می‌دهند که منجر به تجمع مواد چرب در دیواره سرخرگ‌ها می‌شود. اقدامات آن‌ها منجر به بیماری قلبی، سکته مغزی و بیماری عروق خونی می‌شود.
- فلزات: دود تنباکو حاوی چندین فلز است که باعث سرطان می‌شود، از جمله آرسنیک، بریلیم، کادمیوم، کروم، کبالت، سرب و نیکل.
- ترکیبات رادیواکتیو: دود تنباکو حاوی ترکیبات رادیواکتیو است که سرطان‌زا هستند.
اثرات سیگار کشیدن بر بدن
استنشاق دود تنباکو باعث آسیب به بسیاری از اندام‌ها و سیستم‌های بدن می‌شود. در ادامه بخش‌های مختلف بدن را بررسی می‌کنیم تا با ضررهای استفاده از دخانیات بیشتر آشنا شویم.
قلک خیریه می توانید یک انسان را نجات دهد
اثرات سیگار بر سیستم تنفسی
اثرات دود تنباکو بر سیستم تنفسی عبارت‌اند از:
- تحریک نای (لوله هوا) و حنجره (جعبه صدا)؛
- کاهش عملکرد ریه و تنگی نفس به دلیل تورم و باریک شدن راه‌های هوایی ریه و مخاط اضافی در مجاری ریه؛
- اختلال در سیستم پاکسازی ریه که منجر به تجمع مواد سمی می‌شود و منجر به تحریک و آسیب ریه می‌شود؛
- افزایش خطر عفونت ریه و علائمی مانند سرفه و خس خس سینه؛
- آسیب دائمی به کیسه‌های هوایی ریه‌ها؛
اثرات سیگار بر سیستم گردش خون
اثرات دود تنباکو بر سیستم گردش خون عبارت‌اند از:
- افزایش فشار خون و ضربان قلب؛
- انقباض (سفت شدن) رگ‌های خونی در پوست و در نتیجه کاهش دمای پوست؛
- اکسیژن کمتری در طول ورزش توسط خون حمل می‌شود؛
- خون «چسبنده» که بیشتر مستعد لخته شدن است؛
- آسیب به پوشش شریان‌ها که تصور می‌شود یک عامل کمک کننده به آترواسکلروز (تجمع رسوبات چربی در دیواره شریان) باشد؛
- کاهش جریان خون به اندام‌ها (انگشتان دست و پا)؛
- افزایش خطر سکته مغزی و حمله قلبی به دلیل انسداد جریان خون؛
اثرات سیگار بر سیستم ایمنی بدن
اثرات دود تنباکو بر سیستم ایمنی بدن عبارت‌اند از:
- حساسیت بیشتر به عفونت‌هایی مانند ذات الریه و آنفولانزا؛
- بیماری‌های شدیدتر و طولانی تر؛
- سطوح پایین آنتی اکسیدان‌های محافظ (مانند ویتامین C) در خون؛
اثرات سیگار بر سیستم اسکلتی عضلانی
اثرات دود تنباکو بر سیستم اسکلتی عضلانی عبارت‌اند از:
- سفت شدن برخی عضلات؛
- کاهش تراکم استخوان؛
اثرات سیگار بر اندام های جنسی
اثرات دود تنباکو بر بدن مردان شامل افزایش خطر ابتلا به موارد زیر می‌شود و حتی امکان ابتلا به سرطان شایع مردان را افزایش می‌دهد:
- تعداد اسپرم کمتر؛
- درصد بیشتر اسپرم تغییر شکل یافته؛
- آسیب ژنتیکی به اسپرم؛
- ناتوانی جنسی که ممکن است به دلیل اثرات سیگار بر جریان خون و آسیب به عروق خونی آلت تناسلی باشد؛
اثرات دود تنباکو بر بدن زنان عبارت‌اند از:
- کاهش باروری، بی نظمی در چرخه قاعدگی یا عدم وجود قاعدگی؛
- یائسگی یک یا دو سال زودتر رسیده است؛
- افزایش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم؛
- اگر فردی که سیگار می‌کشد بالای ۳۵ سال سن داشته باشد و از قرص‌های ضد بارداری خوراکی استفاده کند، خطر سکته و حمله قلبی بسیار افزایش می‌یابد؛
سایر اثرات سیگار بر بدن
سایر اثرات دود تنباکو بر بدن عبارت‌اند از:
- تحریک و التهاب معده و روده؛
- افزایش خطر زخم‌های دردناک در طول دستگاه گوارش؛
- کاهش توانایی بویایی و چشایی؛
- چروک شدن زودرس پوست؛
- خطر نابینایی؛
- بیماری لثه (پریودنتیت)؛
اثرات سیگار بر نوزادان
اثرات سیگار کشیدن مادر بر جنین متولد نشده عبارت‌اند از:
- افزایش خطر سقط جنین و زایمان زودرس؛
- ریه‌های ضعیف تر؛
- وزن کم هنگام تولد که ممکن است اثر ماندگاری بر رشد و تکامل کودکان داشته باشد. وزن کم هنگام تولد با افزایش خطر بیماری قلبی، فشار خون بالا و دیابت در بزرگسالی مرتبط است؛
- افزایش خطر شکاف لب؛
- افزایش خطر ابتلا به اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD)؛
سیگار کشیدن غیرفعال (قرار گرفتن مادر غیرسیگاری در معرض دود دست دوم) نیز می‌تواند به جنین آسیب برساند. اگر والدین در طول سال اول زندگی کودک خود به سیگار کشیدن ادامه دهند، خطر عفونت گوش، بیماری‌های تنفسی مانند ذات‌الریه و برونشیت، مرگ ناگهانی و غیرمنتظره در دوران نوزادی (SUDI) و بیماری مننگوکوک در کودک افزایش می‌یابد.
بیماری های ناشی از سیگار کشیدن طولانی مدت
فردی که در طول زندگی خود سیگار می‌کشد در معرض خطر ابتلا به طیف وسیعی از بیماری‌های بالقوه کشنده است، از جمله:
- سرطان ریه، دهان، بینی، حنجره، زبان، سینوس، مری، گلو، پانکراس، مغز استخوان (لوسمی میلوئید)، کلیه، دهانه رحم، تخمدان، حالب، کبد، مثانه، روده و سرطان معده؛
- بیماری‌های ریوی مانند برونشیت مزمن و بیماری انسدادی مزمن ریه که شامل برونشیولیت انسدادی و آمفیزم می‌شود؛
- بیماری قلبی و سکته مغزی؛
- زخم‌های دستگاه گوارش؛
- پوکی استخوان و شکستگی لگن؛
- گردش خون ضعیف در پاها و دست‌ها که می‌تواند منجر به درد و در موارد شدید قانقاریا و قطع عضو شود؛
- دیابت نوع ۲؛
- روماتیسم مفصلی؛
بیماری هایی که می تواند در اثر سیگار کشیدن ایجاد شود
مصرف دخانیات یکی از عوامل خطر مشترک ۴ دسته از بیماری‌های غیرواگیر است. این موارد شامل بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان، بیماری مزمن ریوی و دیابت است.
سرطان
سیگار بیشتر باعث سرطان‌های ریه می‌شود و تقریبا در هر نقطه از بدن می‌تواند باعث سرطان شود. این موضوع شامل لب‌ها، زبان، دهان، بینی، مری، گلو، حنجره، معده، کبد، کلیه، پانکراس، مثانه، خون، دهانه رحم، آلت تناسلی و مقعد است.
بیماری های مزمن تنفسی
سیگار عامل اصلی بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) است، یک بیماری جدی، پیشرونده و ناتوان کننده که جریان هوا را در ریه‌ها محدود می‌کند. همچنین سیگار کشیدن فعال آسم را در افراد سیگاری فعال بدتر می‌کند و با افزایش خطر ابتلا به آسم در نوجوانان و بزرگسالان مرتبط است.
بیماری قلبی، سکته مغزی و مشکلات گردش خون
سیگار عامل اصلی بیماری‌های قلبی عروقی مانند سکته است. سیگار خطر لخته شدن خون را افزایش می‌دهد که جریان خون را به قلب، مغز یا پاها مسدود می‌کند. برخی از سیگاری‌ها به دلیل مشکلات گردش خون ناشی از سیگار کشیدن، دست و پای خود را قطع می‌کنند.
دیابت
سیگار باعث دیابت نوع ۲ می‌شود و خطر ابتلا به دیابت در افراد سیگاری فعال ۳۰ تا ۴۰ درصد بیشتر از افراد غیر سیگاری است. سیگار همچنین ممکن است برخی از شرایط سلامت مرتبط با دیابت نوع ۱ مانند بیماری کلیوی را بدتر کند.
عفونت
سیگار کشیدن سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف می‌کند، بنابراین احتمال ابتلا به عفونت‌های باکتریایی و ویروسی بیشتر می‌شود.
مشکلات دندان
سیگار خطر ابتلا به بیماری‌های لثه، از دست دادن دندان و حساسیت دندان را افزایش می‌دهد. هنگامی که فرد دچار آسیب لثه می‌شود، سیگار کشیدن نیز بهبود لثه‌های او را سخت‌تر می‌کند.
از دست دادن شنوایی
سیگار باعث کاهش جریان خون در گوش داخلی می‌شود. افراد سیگاری نیز ممکن است زودتر از افراد غیرسیگاری شنوایی خود را از دست بدهند.
از دست دادن بینایی
سیگار به چشم آسیب می‌رساند و می‌تواند به دژنراسیون ماکولا منجر شود و علت اصلی نابینایی در استرالیا محسوب می‌شود.
مشکلات باروری، پوکی استخوان و یائسگی
سیگار کشیدن می‌تواند باردار شدن را دشوارتر کند و بر کیفیت اسپرم تأثیر بگذارد. سیگار یک عامل خطر برای پوکی استخوان است و در زنان ممکن است در مقایسه با افراد غیر سیگاری منجر به یائسگی زودرس شود.
سخن پایانی
آخرین برآوردهای موجود نشان می‌دهد که تقریبا ۲۱۰۰۰ استرالیایی در سال ۲۰۱۵ بر اثر استعمال دخانیات جان خود را از دست دادند. این آمار نشان می‌دهد که در هر ۲۵ دقیقه یک نفر برا اثر دخانیات می‌میرد. نزدیک به ۶۰ درصد از مرگ و میر در افراد سیگاری رابطه مستقیمی با استعمال این دخانیات دارد و تخمین زده می‌شود که افراد سیگاری به طور متوسط ۱۰ سال زودتر از افراد غیر سیگاری می‌میرند.
به عنوان یک فرد سیگاری، می‌توانید با استنشاق دود دست دوم شما بر سلامت دیگران تأثیر بگذارید. این بدان معنی است که آن‌ها در همان مواد شیمیایی سمی و سرطان‌زا تنفس می‌کنند که شما هستید. امیدوارم از مطالعه این مطلب لذت برده باشید و اگر سیگار استفاده می‌کنید، تصمیم به ترک کردن آن بگیرید.