سرطان کولورکتال

پیشگیری از سرطان کولورکتال

چه کسی در معرض خطر سرطان کولورکتال است؟

برای اکثر افراد، عامل اصلی که خطر ابتلا به سرطان کولورکتال (CRC) را افزایش می‌دهد، بالا رفتن سن است.

پس از 50 سالگی خطر به طور چشمگیری افزایش می یابد. 90 درصد از همه CRC ها بعد از این سن تشخیص داده می شوند.

سابقه CRC در یکی از بستگان درجه اول، به خصوص اگر قبل از سن 55 سالگی، تقریباً این خطر را دو برابر می کند.

سابقه شخصی CRC، آدنوم های پرخطر، یا سرطان تخمدان نیز این خطر را افزایش می دهد.

سایر عوامل خطر ضعیف تر از سن و سابقه خانوادگی هستند.

افراد مبتلا به بیماری التهابی روده، مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون، در حدود 8 سال پس از شروع بیماری در معرض خطر بسیار بالاتری برای CRC هستند و توصیه می‌شود که تحت مراقبت‌های مکرر کولونوسکوپی باشند.

درصد کمی (کمتر از 5٪) از CRCها در افراد دارای استعداد ژنتیکی، از جمله پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی و کلی غیر پولیپوز ارثی رخ می دهد.

تعریف پیشگیری

پیشگیری اولیه شامل استفاده از داروها یا سایر مداخلات قبل از ظهور بالینی سرطان کولورکتال (CRC) با هدف پیشگیری از مرگ و میر بالینی CRC و CRC است.

سرطان رکتوم بیماری است که در آن سلول‌های بدخیم (سرطانی) در بافت‌های راست روده تشکیل می‌شوند.

اتیولوژی و پاتوژنز سرطان کولورکتال

ژنتیک و اپیدمیولوژی مطالعات نشان می دهد که سرطان کولورکتال (CRC) ناشی از تعاملات پیچیده بین حساسیت ارثی و عوامل محیطی است. ماهیت دقیق و سهم این عوامل در بروز و مرگ و میر CRC موضوع تحقیقات در حال انجام است.

عوامل موثر در کاهش بروز سرطان کولورکتال

فعالیت بدنی

در برخی از مطالعات اما نه همه، سبک زندگی بی تحرک با افزایش خطر ابتلا به سرطان کولورکتال مرتبط است. مطالعات مشاهده‌ای متعددی رابطه بین فعالیت بدنی و خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را بررسی کرده‌اند. اکثر این مطالعات رابطه معکوس بین سطح فعالیت بدنی منظم و طولانی مدت و بروز سرطان روده بزرگ را نشان داده اند. تحقیقات نشان داده اند که ورزش به صورت روزانه و بدون فشار زیاد، میانگین کاهش خطر نسبی (RR) این بیماری را گزارش میکند. لذا ورزش و فعالیت فیزیکی منظم در پیشگیری از این سرطان بسیار مفید واقع می شود.

آسپرین

شواهد حاصل از متاآنالیز داده‌های سطح شرکت‌کننده از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (RCTs) و مطالعات مشاهده‌ای که استفاده از آسپرین را برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی بررسی می‌کند، نشان می‌دهد که استفاده از اسید استیل سالیسیلیک (ASA) بروز سرطان کولورکتال را کاهش می‌دهد.

هورمون درمانی

مصرف هورمون (استروژن پلاس پروژسترون)  در چندین مطالعه نشان داد، کاهش خطر سرطان روده بزرگ در میان مصرف کنندگان مکمل های هورمونی زنانه یائسه قابل توجه است. و باعث کاهش درگیری غدد لنفاوی در این خانم ها شده است.

برداشتن پولیپ

تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از مطالعه ملی پولیپ (NPS)، با کنترل‌های خارجی و تاریخی، معمولاً برای نشان دادن کاهش 76٪ تا 90٪ در بروز بعدی سرطان کولورکتال پس از پولیپکتومی کولونوسکوپی بسیار مثبت می باشد.

شواهد دیگر در مورد مزایای غربالگری سیگموئیدوسکوپی (که در آن زمان هم پولیپ ها و هم سرطان اولیه برداشته می شوند) نشان می دهد که تأثیر غربالگری آندوسکوپی، حداقل در سمت چپ روده بزرگ، قابل توجه و طولانی مدت می باشد.

کاهش مصرف چربی و گوشت در رژیم غذایی

نرخ سرطان روده بزرگ در جمعیت هایی با مصرف کل چربی بالا زیاد است و در افرادی که چربی کمتری مصرف می کنند کمتر است. زیاده روی در مصرف گوشت قرمز برای بعضی افراد منجر به مشکلات روده خواهد شد.

یک مطالعه تصادفی شده و کنترل شده اصلاح رژیم غذایی در میان 48835 زن یائسه 50 تا 79 ساله که در WHI نیز ثبت نام کرده بودند، انجام شد.

این مداخله هدف کاهش مصرف کل چربی را تا 20 درصد در حالی که مصرف روزانه سبزیجات، میوه ها و غلات را افزایش می داد، ارتقا داد. و در نتایج کلی نشان داد که به کارایی بهتر روده کمک میکند اما تنها بارعایت رژیم غذایی نمی توان از سرطان روده جلوگیری کرد.

درمان سرطان روده بزرگ

• سرطان کولون بیماری است که در آن سلول‌های بدخیم (سرطانی) در بافت‌های روده بزرگ تشکیل می‌شوند. سابقه سلامتی بر خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ تأثیر می گذارد.
• علائم سرطان روده بزرگ شامل وجود خون در مدفوع یا تغییر در عادات روده است
•  آزمایش هایی که کولون و رکتوم را بررسی می کنند برای تشخیص سرطان روده بزرگ استفاده می شوند.
• عوامل خاصی بر پیش آگهی (احتمال بهبودی) و گزینه های درمانی تأثیر می گذارند.

سرطان کولون بیماری است که در آن سلول‌های بدخیم (سرطانی) در بافت‌های روده بزرگ تشکیل می‌شوند.

روده بزرگ بخشی از دستگاه گوارش بدن است. دستگاه گوارش مواد مغذی (ویتامین ها، مواد معدنی، کربوهیدرات ها، چربی ها، پروتئین ها و آب) را از غذاها حذف و پردازش می کند و به دفع مواد زائد از بدن کمک می کند.

دستگاه گوارش از مری، معده و روده کوچک و بزرگ تشکیل شده است. روده بزرگ (روده بزرگ) قسمت اصلی روده بزرگ است و حدود 5 فوت طول دارد. رکتوم و کانال مقعدی با هم آخرین قسمت روده بزرگ را تشکیل می دهند و حدود 6-8 اینچ طول دارند. کانال مقعدی به مقعد (دهانه روده بزرگ به خارج از بدن) ختم می شود. تومورهای استرومایی دستگاه گوارش می توانند در روده بزرگ ایجاد شوند.

عوامل خطر سرطان کولورکتال شامل موارد زیر است:

• داشتن سابقه خانوادگی سرطان کولون یا رکتوم در یکی از بستگان درجه یک (والد، خواهر و برادر یا فرزند). داشتن سابقه شخصی سرطان کولون، رکتوم یا تخمدان.
• داشتن سابقه شخصی آدنوم‌های پرخطر (پولیپ‌های کولورکتال با اندازه ۱ سانتی‌متر یا بزرگ‌تر یا سلول‌هایی که در زیر میکروسکوپ غیرطبیعی به نظر می‌رسند).
• داشتن تغییرات ارثی در ژن های خاص که خطر پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) یا سندرم لینچ (سرطان روده بزرگ غیر پولیپوز ارثی) را افزایش می دهد.
• داشتن سابقه شخصی کولیت اولسراتیو مزمن یا بیماری کرون به مدت 8 سال یا بیشتر.
• مصرف سه یا بیشتر نوشیدنی الکلی در روز.
• سیگار کشیدن.
• چاقی.
• سن بالا عامل خطر اصلی برای اکثر سرطان ها است. با افزایش سن احتمال ابتلا به سرطان افزایش می یابد.

علائم سرطان

این علائم و سایر علائم و نشانه ها ممکن است در اثر سرطان روده بزرگ یا سایر شرایط ایجاد شوند. در صورت داشتن هر یک از موارد زیر با پزشک خود مشورت کنید:

•  وجود خون در مدفوع یا تغییر در عادات روده است.
• تغییر در عادات روده.
• خون (چه قرمز روشن یا خیلی تیره) در مدفوع.
• اسهال، یبوست یا احساس عدم تخلیه کامل روده.
• مدفوع باریکتر از حد معمول.
• دردهای مکرر گاز، نفخ، پری، یا گرفتگی عضلات.
• کاهش وزن بدون دلیل مشخص
• احساس خستگی بسیار.
• استفراغ.

آزمایش های کولون و رکتوم

ممکن است از آزمایش ها و روش های زیر استفاده شود:

1. معاینه فیزیکی و تاریخچه سلامت: معاینه بدن برای بررسی علائم کلی سلامت، از جمله بررسی علائم بیماری، مانند توده ها یا هر چیز دیگری که غیرعادی به نظر می رسد. تاریخچه ای از عادات سلامتی بیمار و بیماری ها و درمان های گذشته نیز گرفته می شود.
2. معاینه رکتوم دیجیتال: معاینه رکتوم. پزشک یا پرستار یک انگشت روغن کاری شده و دستکش دار را وارد راست روده می کند تا توده یا هر چیز دیگری را که غیرعادی به نظر می رسد احساس کند.
3. آزمایش خون مخفی مدفوع (FOBT): آزمایشی برای بررسی مدفوع (ضایعات جامد) از نظر وجود خون که فقط با میکروسکوپ قابل مشاهده است. نمونه کوچکی از مدفوع بر روی کارت مخصوص یا در ظرف مخصوص گذاشته می شود و برای آزمایش به پزشک یا آزمایشگاه بازگردانده می شود. وجود خون در مدفوع ممکن است نشانه پولیپ، سرطان یا سایر شرایط باشد.

دو نوع FOBT وجود دارد:

• Guaiac FOBT: نمونه مدفوع روی کارت مخصوص با یک ماده شیمیایی آزمایش می شود. در صورت وجود خون در مدفوع، رنگ کارت مخصوص تغییر می کند.

• FOBT ایمونوشیمیایی: مایعی به نمونه مدفوع اضافه می شود. این مخلوط به دستگاهی تزریق می شود که حاوی آنتی بادی هایی است که می تواند خون را در مدفوع تشخیص دهد. اگر خون در مدفوع وجود داشته باشد، خطی در پنجره دستگاه ظاهر می شود. به این آزمایش تست ایمونوشیمیایی مدفوع یا FIT نیز می گویند.

آزمایشات دیگر:

• سیگموئیدوسکوپی
• کولونوسکوپی
• کولونوسکوپی مجازی
•  بیوپسی
• آزمایش مدفوع DNA

بررسی اجمالی گزینه درمان

انواع مختلفی از درمان برای بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ وجود دارد.

هفت نوع درمان استاندارد استفاده می شود:

• عمل جراحی
• فرسایش بسامد رادیویی
• کرایوسرجری
• شیمی درمانی
• پرتو درمانی
• درمان هدفمند
• ایمونوتراپی