پیشگیری چیست؟
پیشگیری از سرطان اقداماتی است که برای کاهش احتمال ابتلا به سرطان انجام می شود. علاوه بر مشکلات جسمی و ناراحتی عاطفی ناشی از سرطان، هزینه های بالای مراقبت نیز باری بر دوش بیماران، خانواده های آنها و عموم مردم است. با پیشگیری از سرطان، تعداد موارد جدید سرطان کاهش می یابد. امیدواریم این امر بار سرطان را کاهش دهد و تعداد مرگ و میر ناشی از سرطان را کاهش دهد. با توجه به این امر هر فرد وظیفه دارد با کسب اطلاعات مفید در ارتباط با سرطان این مطالب را با اطرفیان خود به اشتراک بگذارد.
سرطان
یک بیماری واحد نیست بلکه گروهی از بیماری های مرتبط است. بسیاری از چیزها در ژن، سبک زندگی و محیط اطراف ما ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش یا کاهش دهد. با توجه به اینکه تغییر در ساختار ژن های ما به توسط والدین یا دریافت از محیط اطراف به واسطه مواد شیمیایی، رادیواکتیو، اشعه خورشید یا مواد تاثیر گذار دیگر صورت می پذیرد. این تغییرات میتواند بر رفتار سلولهای ما تاثیر بگذارد و منجر به رشد و تقسیم بی رویه ی آن ها گردد. اگر این تغییرات غیر قابل بازگشت باشند میتوانند در بافت مورد نظر تومور ایجاد کنند.
پیشگیری
دانشمندان در حال مطالعه راه های مختلفی برای کمک به پیشگیری از سرطان هستند،
از جمله موارد زیر:
- تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی.
- یافتن زودهنگام شرایط پیش سرطانی شرایط پیش سرطانی شرایطی هستند که ممکن است به سرطان تبدیل شوند.
- شیمی درمانی پیشگیرانه (داروهایی برای درمان یک بیماری پیش سرطانی یا جلوگیری از شروع سرطان).
- جراحی کاهش خطر.
سرطان زایی
- سرطان زایی فرآیندی است که در آن سلول های طبیعی به سلول های سرطانی تبدیل می شوند.
- تغییرات (جهش) در ژن ها در طول سرطان زایی رخ می دهد.
تومورها
می توانند خوش خیم یا بدخیم (سرطانی) باشند. سلول های تومور بدخیم به بافت های مجاور حمله کرده و به سایر قسمت های بدن گسترش می یابند. سلول های تومور خوش خیم به بافت های مجاور حمله نمی کنند و گسترش نمی یابند.
عوامل خطر
عواملی که در افزایش خطر ابتلا به سرطان شناخته شده اند
- سیگار کشیدن و استعمال دخانیات
- عفونت ها
- تابش – تشعشع
- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی پس از پیوند عضو
- عواملی که ممکن است بر خطر ابتلا به سرطان تأثیر بگذارد
- رژیم غذایی
- الکل
- فعالیت بدنی
- چاقی
- دیابت
- عوامل خطرزای محیطی
عواملی که در افزایش خطر ابتلا به سرطان شناخته شده اند
سیگار کشیدن و استعمال دخانیات، مصرف تنباکو به شدت با افزایش خطر ابتلا به بسیاری از انواع سرطان مرتبط است.
سیگار کشیدن علت اصلی انواع سرطان زیر است:
- لوسمی میلوژن حاد (AML).
- سرطان مثانه.
- سرطان دهانه رحم.
- سرطان مری.
- سرطان کلیه.
- سرطان ریه.
- سرطان حفره دهان.
- سرطان پانکراس.
- سرطان معده.
سیگار نکشیدن یا ترک سیگار خطر ابتلا به سرطان و مرگ بر اثر سرطان را کاهش می دهد. دانشمندان بر این باورند که سیگار باعث حدود 30 درصد از مرگ و میرهای ناشی از سرطان می شود.
عفونت ها
برخی از ویروس ها و باکتری ها می توانند باعث سرطان شوند.
نمونه هایی از ویروس ها و باکتری های سرطان زا عبارتند از:
- ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) خطر ابتلا به سرطان های دهانه رحم، آلت تناسلی، واژن، مقعد و اوروفارنکس را افزایش می دهد.
- ویروس های هپاتیت B و هپاتیت C خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهند.
- ویروس اپشتین بار خطر ابتلا به لنفوم بورکیت را افزایش می دهد.
- هلیکوباکتر پیلوری خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش می دهد.
واکسن ها
دو واکسن برای جلوگیری از عفونت توسط عوامل ایجاد کننده سرطان توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) ساخته و تایید شده است.
- یکی از آنها واکسنی برای جلوگیری از عفونت با ویروس هپاتیت B است.
- دیگری در برابر عفونت با سویه های ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که باعث سرطان دهانه رحم می شود، محافظت می کند.
دانشمندان به کار بر روی واکسنهایی علیه عفونتهایی که باعث سرطان میشوند، ادامه میدهند.
فعالیت بدنی
مطالعات نشان می دهد افرادی که فعالیت بدنی دارند، در مقایسه با افرادی که فعالیت بدنی ندارند کمتر در معرض خطر ابتلا به برخی سرطان ها هستند. مشخص نیست که آیا فعالیت بدنی خود دلیل این امر است یا خیر. برخی از مطالعات نشان میدهند که فعالیت بدنی در برابر سرطان سینه و سرطان آندومتر پس از یائسگی محافظت میکند.
چاقی
مطالعات نشان می دهد که چاقی با خطر بالاتر ابتلا به انواع سرطان زیر مرتبط است:
- سرطان سینه پس از یائسگی.
- سرطان روده بزرگ.
- سرطان آندومتری.
- سرطان مری.
- سرطان کلیه.
- سرطان پانکراس.
برخی از مطالعات نشان می دهد که چاقی همچنین یک عامل خطر برای سرطان کیسه صفرا و سرطان کبد است.
مداخلاتی که برای کاهش خطر سرطان شناخته شده است
- شیمی درمانی پیشگیرانه (نوعی درمان که برای پیشگیری از بروز سرطان استفاده می شود)، در افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان هستند مورد مطالعه قرار گرفته است.
- مطالعات نشان داده اند که جراحی کاهش وزن خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهد. مطالعات زیادی برای یافتن راه هایی برای جلوگیری از شروع یا عود سرطان در حال انجام است.
مصرف یکی از عوامل زیر ممکن است خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد:
- تعدیل کننده های انتخابی گیرنده استروژن (SERMS) مانند تاموکسیفن یا رالوکسیفن نشان داده شده است، که خطر ابتلا به سرطان سینه را در زنان در معرض خطر کاهش می دهد. SERMS ممکن است عوارض جانبی مانند گرگرفتگی ایجاد کند، بنابراین اغلب برای پیشگیری از سرطان استفاده نمی شود.
- نشان داده شده است که فیناستراید خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش می دهد.
- مهارکننده های COX-2 ممکن است از سرطان روده بزرگ و سینه جلوگیری کنند. اما همین مهارکننده های COX-2 ممکن است باعث مشکلات قلبی شوند. از آنجا که مهارکننده های COX-2 ممکن است باعث مشکلات قلبی شوند، مطالعات زیادی در مورد استفاده از آنها برای پیشگیری از سرطان انجام نشده است.
تمامی داروها باید و به طور قطع توسط پزشک متخصص با توجه به شرایط بیماری و فیزیکی شما نسخه شوند.
سرطانزایی(کارسینوژنز)
اصطلاح سرطانزایی(کارسینوژنز) به عنوان فرآیندی تعریف میشود ، که توسط یک عامل سرطانزای محیطی (عامل بیولوژیکی، شیمیایی، فیزیکی) ایجاد میشود، که با تغییرات مولکولی مشخص مشخص میشود که در نهایت میتواند منجر به تشکیل یک تومور بدخیم شود. این یک فرآیند پیچیده چند مرحله ای، چند مسیری و چند عاملی است که به مشارکت تعداد بی شماری بازیگران مولکولی حیاتی و مسیرهای هدفمند نیاز دارد. در سالهای اخیر اشاره شده است که این فرآیند نیاز به تعادل اساسی از فعالسازی نابجای پروتوآنکوژنها و همچنین غیرفعالسازی ژنهای سرکوبگر تومور دارد. مهمترین تغییرات سلول در طول سرطان زایی شروع، ارتقاء و پیشرفت است. شکل زیر نموداری را نشان می دهد که روند سرطان زایی را نشان می دهد که می تواند یک سلول طبیعی را به یک سلول سرطانی تبدیل کند. و اثرات شیمیایی پیشگیری کننده پلی فنول ها را نشان می دهد که می تواند رویدادهای کلیدی شروع، ترویج و تکثیر تومور را مسدود کند.