تومورهای نورواندوکرین سرطان هایی هستند، که در سلول های تخصصی به نام سلول های عصبی غدد درون ریز شروع می شوند. سلولهای نورواندوکرین دارای ویژگیهایی شبیه به سلولهای عصبی و سلولهای تولیدکننده هورمون هستند. تومورهای نورواندوکرین نادر هستند و می توانند در هر جایی از بدن ایجاد شوند.
تومورهای نورواندوکرین عملکردی
تومورهای نورواندوکرین که هورمون های اضافی تولید می کنند (تومورهای عملکردی) ممکن است باعث ایجاد موارد زیر شوند:
- برافروختگی پوست
- اسهال
- تکرر ادرار
- افزایش تشنگی
- سرگیجه
- لرزش
- بثورات پوستی
عوامل خطر
خطر ابتلا به تومورهای عصبی غدد درون ریز در افرادی که سندرم های ژنتیکی را به ارث می برند که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد، بیشتر است. مثالها عبارتند از:
- نئوپلازی غدد درون ریز متعدد، نوع 1 (MEN 1)
- نئوپلازی غدد درون ریز متعدد، نوع 2 (MEN 2)
- بیماری فون هیپل-لیندو
- توبروس اسکلروزیس
- نوروفیبروماتوز
درمان
صرف نظر از محل، درمان ارجح برای اکثر NET ها جراحی برای برداشتن کل تومور است. این ممکن است بیمار را درمان کند. اکثر جراحی هایی که برای درمان NET ها انجام می شود، روی بیمارانی انجام می شود که بیماری آنها متاستاز یا گسترش نیافته است. مثالها عبارتند از: کارسینوم سلولهای بزرگ عصبی غدد درونریز (LCNEC) در ریهها. کارسینوم نورواندوکرین (NEC) در لوزالمعده یا دستگاه گوارش. کارسینوم سلول کوچک ریه (SCLC)
شایع ترین
تومورهای عصبی غدد پانکراس (PNETs)، گروهی از تومورهای غدد درون ریز که در پانکراس ایجاد می شوند، از شایع ترین تومورهای عصبی غدد (NETs) هستند. PNET های فعال شامل انسولینوما، گاسترینوما، VIPoma، گلوکاگونوما و سایرین هستند که سندرم های ترشح هورمونی خاصی را ایجاد می کنند.
آیا با یک تومور عصبی غدد درون ریز می توانید عمر طولانی داشته باشید؟
اگر تومور به بافت مجاور یا غدد لنفاوی منطقه گسترش یافته باشد، میزان بقای نسبی 5 ساله 96٪ است. اگر تومور به نواحی دوردست بدن گسترش یافته باشد، میزان بقای نسبی 5 ساله 68 درصد است. به طور کلی، گزینه های درمان تومور نورواندوکرین ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- عمل جراحی: برای برداشتن تومور از جراحی استفاده می شود
- شیمی درمانی: شیمی درمانی از داروهای قوی برای از بین بردن سلول های تومور استفاده می کند
- درمان دارویی هدفمند
- درمان با رادیونوکلئید گیرنده پپتیدی (PRRT)
- داروهایی برای کنترل هورمون های اضافی
- پرتو درمانی
آیا استرس می تواند باعث تومورهای عصبی غدد شود؟
استرس مزمن می تواند محور غده فوق کلیوی هیپوتالاموس-هیپوفیز و سیستم عصبی سمپاتیک را فعال کند، باعث ترشح هورمون های غدد درون ریز شود و باعث بروز و توسعه تومورها شود.
آزمایش خون برای تومورهای نورواندوکرین چیست؟
کروموگرانین (تست CgA)
آزمایش کروموگرانین A (CgA) میزان CgA را در خون اندازه گیری می کند. CgA پروتئینی است، که بسیاری از سلول های عصبی غدد درون ریز تولید می کنند. اما CgA همچنین می تواند به دلایل دیگری که مرتبط با سرطان نیستند نیز افزایش یابد.
آیا تومورهای NET می توانند خوش خیم باشند؟
NET ها تومورهایی هستند که در سلول های سیستم عصبی غدد درون ریز ایجاد می شوند. NET ها می توانند بدخیم (سرطانی) یا خوش خیم (غیر سرطانی) باشند و اغلب – اما نه همیشه – به کندی رشد می کنند. بسته به سلول های خاصی که تحت تأثیر قرار می گیرند، انواع مختلفی از NET وجود دارد. تصور میشود که تومورهای نورواندوکرین از سلولهای سرتاسر سیستم غدد درونریز منتشر میشوند. آنها خانواده وسیعی از تومورها را تشکیل می دهند. تومورهای عصبی غدد درون ریز عبارتند از آنهایی که در غدد پانکراس (PNETs)، پاراتیروئید، آدرنال و هیپوفیز و در سلول های تولیدکننده کلسی تونین تیروئید (که باعث کارسینوم مدولاری تیروئید می شوند) ایجاد می شوند.
طبقه بندی بافت شناسی و مرحله بندی تومورهای نورواندوکرین
تومورهای نورواندوکرین عموماً بر اساس محل منشاء و ویژگی های بافت شناسی زیر طبقه بندی می شوند. تومورهای نورواندوکرین پانکراس در بافت های غدد درون ریز پانکراس ایجاد می شوند. تومورهای کارسینوئیدی اغلب در ریه ها و برونش ها، روده کوچک، آپاندیس، رکتوم یا تیموس ایجاد می شوند. تومورهای نورواندوکرین از نظر بافت شناسی بر اساس تمایز تومور (با تمایز خوب یا ضعیف) و درجه تومور (درجات 1-3) طبقه بندی می شوند. اکثر تومورهای عصبی غدد درون ریز به 3 دسته بافت شناسی گسترده تقسیم می شوند: با تمایز خوب، درجه پایین (G1). خوب متمایز شده، درجه متوسط (G2)؛ و با تمایز ضعیف، درجه بالا (G3). این تومورها گاهی اوقات به عنوان کارسینوم های نورواندوکرین درجه بالا یا کارسینوم سلول کوچک نیز شناخته می شوند.
انواع تومور نورواندوکرین
- تومورهای کارسینوئید معده
- تومورهای کارسینوئید تیموس
- تومورهای کارسینوئیدی برونش ریوی
- تومورهای کارسینوئیدی اثنی عشر، روده کوچک و کولون
- تومورهای کارسینوئید آپاندیس
- تومورهای کارسینوئید رکتوم
تومورهای که در بالا به آن اشاره نمودیم میتوانند خوش خیم یا متاستاتیک باشند. که در حالت اول با عمل جراحی فرد به صورت کامل درمان میشود و گاها حتی نیازی به عمل جراحی ندارد و با مصرف دارو میتواند شرایط بیماری را بهبود بخشد. اما در حالت متاستاتیک نوع درمان و مدت زمان آن متفاوت میباشد.
سبک زندگی سالم
به طور کلی سبک زندگی سالم اعم از ورزش روزانه منظم اما نه سنگین، مصرف سبزیجات ، انواع میوه ها و فیبرها برای حفظ سلامت ما بسیار مهم هستند. زندگی به دور از استرس و تلاش برای لذت بردن از لحظات آن امری است ضروری برای حفظ تعادل هورمونی و دستیابی به سلامت کامل.