گلیوبلاستوما

تعریف گلیوبلاستوما

گلیوبلاستوما نوعی سرطان است که با رشد سلول‌ها در مغز یا نخاع شروع می‌شود.

به سرعت رشد می کند و می تواند به بافت های سالم حمله کرده و آنها را از بین ببرد.

گلیوبلاستوما از سلول هایی به نام آستروسیت تشکیل می شود که از سلول های عصبی حمایت می کنند.

گلیوبلاستوما در هر سنی ممکن است رخ دهد.

اما بیشتر در افراد مسن و بیشتر در مردان رخ می دهد.

علائم گلیوبلاستوم شامل سردردهایی است که بدتر می شوند، حالت تهوع و استفراغ، تاری دید یا دوتایی و تشنج.

هیچ درمانی برای گلیوبلاستوما، که به نام گلیوبلاستوما مولتی فرم نیز شناخته می شود، وجود ندارد.

درمان‌ها ممکن است رشد سرطان را کاهش داده و علائم را کاهش دهند.

گلیوبلاستوما مولتی فرم چیست؟

گلیوبلاستوما مولتی فرم (GBM) نوعی تومور بدخیم مغزی با رشد سریع است که شایع‌ترین تومور مغزی در بزرگسالان است.

بیماران مبتلا به GBM پیش آگهی بدی دارند و معمولاً کمتر از 15 ماه پس از تشخیص زنده می مانند.

در حال حاضر هیچ درمان طولانی مدت موثری برای این بیماری وجود ندارد.

سلولهای آستروسیت که نقش محافظت از سلولهای عصبی را به عهده دارند، منشا تومورهای مغزی و نخاعی با نام گلیوبلاستوما می باشند.

محققان TCGA در مورد GBM چه آموخته اند؟

• یک زیرگروه جدید از GBM که توسط اطلس کنسر ژنومیک (TCGA) ایجاد شده است،

بزرگسالان جوانتر را تحت تاثیر قرار می دهد و نرخ بقای بیشتری دارد.

این تومورها با امضای متیلاسیون متمایز می شوند که ممکن است باعث بهبود بقای این بیماران شود.

• چهار زیرگروه مولکولی متمایز GBM به درمان‌های تهاجمی پاسخ متفاوتی می‌دهند:

پرونورال، عصبی، کلاسیک و مزانشیمی.

• فشار انتخابی برای از دست دادن عملکرد ترمیم ناهماهنگی ممکن است باعث شود برخی از تومورها پس از درمان با شیمی درمانی استاندارد به نام تموزولوماید به درمان مقاوم شوند.

این یافته می تواند برای توسعه استراتژی های جدیدی که این مکانیسم مقاومت دارویی را فعال نمی کند، مورد استفاده قرار گیرد.

• تغییرات ژن EGFR و همچنین ناحیه ای روی کروموزوم حاوی ژن های MDM2 و CDK4 ممکن است برای توسعه GBM مهم باشد.

سلول های گلیال نوعی سلول هستند که از نورون ها حمایت فیزیکی و شیمیایی می کنند و محیط آنها را حفظ می کنند. سلول های گلیال که در سیستم عصبی مرکزی و سیستم عصبی محیطی قرار دارند، گاهی اوقات “چسب” سیستم عصبی و همچنین نوروگلیا یا فقط گلیا نامیده می شوند. آستروسیت منشا به وجود آمدن گلیوبلاستوما است.

جهش های ژنی را مشخص کرد که ممکن است بینش جدیدی در مورد بیولوژی این بیماری ارائه دهد:

• NF1، ژنی که به عنوان عامل یک اختلال ارثی نادر به نام نوروفیبروماتوز شناخته شده است.
• ERBB2، ژنی که در سرطان سینه نقش دارد.
• TP53، ژنی که در بسیاری از انواع سرطان ها نقش دارد.
• PIK3R1، ژنی که آنزیمی را کنترل می کند که در بسیاری از سرطان ها یافت می شود.

ژن درمانی

• در ژن درمانی این تومور، ژن CP34.5 مورد هدف قرار میگیرد.

این ژن در بدن انسان به علت بیماریزایی، معمولا حذف می شود.

بنابراین نسخه ای از این ژن طراحی کردند که حاوی ژن ICP34.5 است، اما همچنین از نظر ژنتیکی طوری برنامه ریزی شده است تا به سلولهای سالم مغز حمله نکند.

این درمان میانگین بقای بیماران را افزایش داد.

• یکی از محققان دانشگاه Brigham یک ویروس انکولیتیک(CAN-3110) جدید را مهندسی کردند که می تواند سلولهای سرطانی را آلوده کرده و پاسخ ایمنی ضد توموری را تحریک کند.

بخش جراحی مغز و اعصاب این دانشگاه، تایید کردندکه محیط اطراف تومور با این ویروس به محیط ضد التهابی تغییر کرد، که دست آوردی بزرگ در زمینه درمان این بیماری است.

این روش نیز سبب بقای بیشتر بیماران شد.

ایمونوتراپی

علی‌رغم تلاش‌های مستمر در طی چندین دهه برای توسعه درمان‌های جدید از جمله ایمونوتراپی برای گلیوبلاستوما، هیچ‌یک به میزان قابل‌توجهی طول عمر بیماران را بهبود نداده است.

اکثر افراد مبتلا به این نوع سرطان مغز، در واقع کمتر از 2 سال زنده می مانند.

با این حال، بدون شک در میان محققان در مورد چشم انداز ایمونوتراپی به عنوان یک درمان موثر برای گلیوبلاستوما خوش بینی وجود دارد.

در همان زمان، محققان از طریق کار خود در آزمایشگاه و کلینیک در حال بررسی یک سوال مهم هستند:

چگونه می توان بر چالش های منحصر به فرد و دلهره آور ارائه شده توسط مغز و خود گلیوبلاستوما غلبه کرد و در نهایت به روشی ایمن و قطعی برای درمان این بیماری رسید.

یکی از چالش های اصلی که مانع موفقیت شیمی درمانی می شود وجود سد خونی مغزی (BBB) است. به دلیل BBB که به شدت تنظیم شده است، نظارت ایمنی در سیستم عصبی مرکزی (CNS) ضعیف است و به رشد غیرقابل تنظیم سلول های گلیوما کمک می کند. آخرین پیشرفت‌ها در درمان GBM با تاکید بر پیشرفت‌های قابل توجه در ایمونوتراپی و استراتژی‌های جدید تحویل درمانی برای بهبود درمان GBM ارائه می‌کنند.

درمان های عمومی

گزینه های درمان گلیوبلاستوم عبارتند از:

جراحی

برای برداشتن گلیوبلاستوما. یک جراح مغز، که به عنوان جراح مغز و اعصاب نیز شناخته می شود، برای برداشتن هر چه بیشتر تومور کار می کند.

گلیوبلاستوما اغلب در بافت سالم مغز رشد می کند، بنابراین ممکن است حذف تمام سلول های سرطانی ممکن نباشد.

اکثر افراد پس از جراحی برای رسیدن به سلول های سرطانی باقیمانده از درمان های دیگری استفاده می کنند.

پرتو درمانی

پرتودرمانی از پرتوهای انرژی قدرتمند برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.

انرژی می تواند از منابعی مانند اشعه ایکس و پروتون ها تامین شود. در طول پرتودرمانی، روی میز دراز می‌کشید در حالی که دستگاهی در اطراف شما حرکت می‌کند.

این دستگاه تابش را به نقاط خاصی از مغز شما هدایت می کند.

پرتودرمانی معمولاً پس از جراحی توصیه می شود.

ممکن است با شیمی درمانی ترکیب شود.

برای افرادی که نمی توانند جراحی کنند، پرتودرمانی و شیمی درمانی ممکن است درمان اصلی باشد.

شیمی درمانی

شیمی درمانی از داروهای قوی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.

یک داروی شیمی درمانی که به صورت قرص مصرف می شود اغلب بعد از جراحی و در حین و بعد از پرتودرمانی استفاده می شود.

سایر انواع شیمی درمانی که از طریق ورید انجام می شود ممکن است درمان گلیوبلاستوما باشد که عود می کند.

گاهی اوقات داروهایی شبیه ویفرهای نازک و دایره‌ای که حاوی داروهای شیمی‌درمانی هستند ممکن است در طول جراحی در مغز قرار داده شوند.

این ویفرها به آرامی حل می شوند و دارو را برای کشتن سلول های سرطانی آزاد می کنند.

میدان الکتریکی و درمان تومور (TTF)

در این نوع درمان از یک میدان الکتریکی برای اختلال در توانایی تکثیر سلول های سرطانی استفاده می کند.

TTF شامل قرار دادن پدهای چسبنده روی پوست سر است.

پدها به یک دستگاه قابل حمل متصل می شوند که یک میدان الکتریکی ایجاد می کند.

TTF با شیمی درمانی کار می کند.

ممکن است پس از پرتودرمانی پیشنهاد شود.

درمان هدفمند

در درمان هدفمند از داروهایی استفاده می شود که به مواد شیمیایی خاصی در سلول های سرطانی حمله می کنند.

با مسدود کردن این مواد شیمیایی، درمان های هدفمند می توانند باعث مرگ سلول های سرطانی شوند.

آزمایشات بالینی

کارآزمایی‌های بالینی، مطالعات درمان‌های جدید هستند.

این مطالعات فرصتی برای امتحان آخرین درمان ها فراهم می کند. خطر عوارض جانبی ممکن است شناخته نشده باشد.

از ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود بپرسید که آیا ممکن است در یک کارآزمایی بالینی شرکت کنید.

مراقبت حمایتی

مراقبت های حمایتی، که مراقبت تسکینی نیز نامیده می شود، بر تسکین درد و سایر علائم بیماری جدی تمرکز دارد.

این لایه حمایتی اضافی با درمان های دیگر مانند جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی همراه است.

مطالعات در حال انجام بسیاری از درمان های دیگر برای گلیوبلاستوما وجود دارد.

منبع: NIH & MAYO clinic