سرطان روده بزرگ نوعی سرطان است که از روده بزرگ یا راست روده شروع میشود. روده بزرگ و راست روده اندامهایی هستند که قسمت پایینی دستگاه گوارش شما را تشکیل میدهند.
با توجه به گزارشات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، سرطان روده بزرگ که به عنوان سرطان کولورکتال نیز شناخته میشود، سومین نوع شایع سرطان در ایالات متحده است و نسبت به سرطان پوست رواج بیشتری یافته است. در واقع، انجمن سرطان آمریکا (ACS) تخمین میزند که از هر ۲۳ مرد، ۱ نفر و از هر ۲۵ زن، ۱ نفر در طول زندگی خود به سرطان کولورکتال مبتلا میشوند.
علائم، درمان و خطر مرگ سرطان روده بزرگ به طور کلی به مرحلهای بستگی دارد که سرطان شما در اولین تشخیص قرار دارد. در این مطلب قصد داریم اطلاعات کاملی درباره سرطان روده بزرگ بیان کنیم، لطفا تا پایان مطلب همراه ما باشید.
سرطان روده بزرگ شامل چه مراحلی است؟
پزشکان از مرحلهبندی بهعنوان یک دستورالعمل کلی برای میزان پیشروی سرطان استفاده میکنند. دانستن مرحله سرطان برای پزشک مهم است زیرا به تعیین بهترین برنامه درمانی برای شما کمک میکند. همچنین راه خوبی برای تخمین چشمانداز بلندمدت زندگی بیمار است. مرحله صفر سرطان روده بزرگ اولیه مرحله و مرحله ۴ پیشرفتهترین مرحله است. در ادامه مراحل تعریف شده است:
- مرحله صفر. به عنوان کارسینوم در محل شناخته میشود، در این مرحله سلولهای غیر طبیعی فقط در پوشش داخلی روده بزرگ یا رکتوم قرار دارند.
- مرحله ۱. سرطان به پوشش یا مخاط روده بزرگ یا رکتوم نفوذ کرده و ممکن است در لایه عضلانی رشد کرده باشد. به غدد لنفاوی مجاور یا سایر قسمتهای بدن سرایت نکرده است.
- مرحله ۲. سرطان به دیوارههای کولون یا رکتوم یا از طریق دیوارهها به بافتهای مجاور گسترش یافته است اما غدد لنفاوی را تحت تأثیر قرار نداده است.
- مرحله ۳. سرطان به غدد لنفاوی منتقل شده است اما به سایر قسمتهای بدن منتقل نشده است.
- مرحله ۴. سرطان به سایر اندامهای دور مانند کبد یا ریهها گسترش یافته است.
علائم سرطان روده بزرگ چیست؟
ممکن است علائم سرطان روده بزرگ را اصلا تجربه نکنید، به خصوص اگر در مراحل اولیه باشید. اگر علائم را در مراحل صفر تا ۲ تجربه کردید، اغلب شامل موارد زیر است:
- یبوست؛
- اسهال؛
- تغییر رنگ مدفوع؛
- تغییر در شکل مدفوع مانند مدفوع باریک؛
- خون در مدفوع؛
- خونریزی از راست روده؛
- نفخ بیش از حد؛
- گرفتگی شکم؛
- درد شکم؛
همچنین بسیاری از این علائم میتوانند ناشی از شرایط دیگر باشند و کمتر جدی باشند. با این حال، اگر هر یک از این علائم را بیش از یک یا دو هفته داشتید، ایده خوبی است که به پزشک مراجعه کنید. شما و پزشکتان میتوانید در مورد علائم خود صحبت کنید و تصمیم بگیرید که آیا غربالگری سرطان روده بزرگ مناسب است یا خیر.
اگر تمایل دارید از علائم سرطانهای دیگر اطلاع داشته باشید، پیشنهاد میکنیم مقالات زیر را مطالعه کنید:
علائم مرحله 3 یا 4 (علائم مرحله آخر)
علائم سرطان روده بزرگ در مراحل ۳ و ۴ بیشتر قابل توجه است. علاوه بر علائم بالا، ممکن است شما نیز این علائم را تجربه کنید:
- خستگی مفرط؛
- ضعف غیرقابل توضیح؛
- کاهش وزن ناخواسته؛
- تغییراتی در مدفوع شما که بیش از یک ماه طول بکشد؛
- احساس اینکه رودههای شما به طور کامل خالی نمیشوند؛
- استفراغ؛
اگر سرطان روده بزرگ به سایر نقاط بدن شما گسترش یابد، ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید:
- یرقان یا زردی چشم و پوست؛
- تورم در دستها یا پاها؛
- مشکلات تنفسی؛
- سردردهای مزمن؛
- تاری دید؛
- شکستگی استخوان؛
آیا انواع مختلفی از سرطان روده بزرگ وجود دارد؟
شاید تعجب کنید که بدانید بیش از یک نوع سرطان روده بزرگ وجود دارد. انواع مختلفی از سلولها سرطانی میشوند و سلولهایی در قسمتهای مختلف دستگاه گوارش وجود دارند که میتوانند منجر به سرطان روده بزرگ شوند.
شایعترین نوع سرطان روده بزرگ از آدنوکارسینوم شروع میشود. آدنوکارسینومها در داخل سلولهایی تشکیل میشوند که مخاط را در روده بزرگ یا رکتوم میسازند. طبق گفته ACS، آدنوکارسینومها بیشتر موارد سرطان روده بزرگ را تشکیل میدهند. به طور معمول، سرطان روده بزرگ توسط انواع دیگر تومورها ایجاد میشود، مانند:
- لنفوم که میتواند ابتدا در غدد لنفاوی یا در روده بزرگ ایجاد شود.
- کارسینوئیدها که در سلولهای هورمون ساز در روده شما شروع میشود.
- سارکوم که در بافتهای نرم مانند ماهیچههای روده بزرگ تشکیل میشود.
- تومورهای استرومایی دستگاه گوارش که میتوانند به صورت خوش خیم شروع شده و سپس سرطانی شوند (معمولا در دستگاه گوارش تشکیل میشوند اما به ندرت در روده بزرگ ایجاد میشوند.)
چه چیزی باعث سرطان روده بزرگ می شود؟
محققان هنوز در حال بررسی علل سرطان روده بزرگ هستند. سرطان ممکن است ناشی از جهشهای ژنتیکی باشد که میتواند ارثی یا اکتسابی باشد. این جهشها تضمینی برای ابتلا به سرطان روده بزرگ نیستند اما شانس شما را افزایش میدهند.
برخی جهشها ممکن است باعث تجمع سلولهای غیرطبیعی در پوشش روده بزرگ شوند و پولیپها را تشکیل دهند و این رشدهای کوچک و خوش خیم هستند. با این حال، پولیپهای درمان نشده میتوانند سرطانی شوند و برداشتن این ضایعات از طریق جراحی میتواند یک اقدام پیشگیرانه باشد.
عوامل خطر سرطان روده بزرگ چیست؟
برخی از عوامل خطر وجود دارند که میتوانند شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند. داشتن یکی از این عوامل خطر به طور خودکار به این معنی نیست که شما به سرطان روده بزرگ مبتلا خواهید شد اما احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ را بیشتر از زمانی است که هیچ فاکتور خطری نداشته باشید.
عوامل خطر که نمی توانید آنها را تغییر دهید
برخی از عواملی که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش میدهند، قابل تغییر نیستند. به عنوان مثال، سن، قومیت و سابقه سلامت خانوادگی شما میتواند بر خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ تأثیر بگذارد. عوامل خطری که نمیتوانید کنترل کنید عبارتاند از:
- سن بالای 50 بودن؛
- سابقه قبلی پولیپ روده بزرگ؛
- سابقه قبلی بیماریهای روده؛
- سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال؛
- داشتن سندرمهای ژنتیکی خاص مانند پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP)؛
عوامل خطر که می توانید از آنها اجتناب کنید
سایر عوامل خطر قابل اجتناب هستند. این بدان معنی است که میتوانید آنها را تغییر دهید تا خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهید. عوامل خطر قابل اجتناب عبارتاند از:
- اضافه وزن یا چاقی؛
- سیگاری بودن؛
- الکلی بودن؛
- داشتن دیابت نوع 2؛
- داشتن سبک زندگی بی تحرک؛
- مصرف رژیم غذایی سرشار از گوشتهای فرآوری شده؛
سرطان روده بزرگ چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ بهترین شانس را برای درمان آن به شما میدهد. از آنجایی که سرطان روده بزرگ اغلب در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارد، اغلب در غربالگریهای معمول تشخیص داده میشود. گروه ویژه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده (USPSTF) و ACS اکنون غربالگری سرطان روده بزرگ را با توجه به تشخیص سرطان روده بزرگ در افراد جوان توصیه میکنند که از ۴۵ سالگی شروع شود.
کالج آمریکایی گوارش توصیه میکند که افراد غربالگری سرطان روده بزرگ را از ۴۰ سالگی شروع کنند. پزشک شما با دریافت اطلاعات در مورد سابقه پزشکی و خانوادگی شما شروع میکند. همچنین آنها یک معاینه فیزیکی انجام خواهند داد و آنها ممکن است روی شکم شما فشار بیاورند یا معاینه مقعدی را برای تعیین وجود توده یا پولیپ انجام دهند.
آزمایش مدفوع
ACS آزمایش مدفوع سالانه را توصیه میکند. آزمایش مدفوع برای تشخیص خون پنهان در مدفوع شما استفاده میشود. دو نوع اصلی آزمایش خون مخفی مدفوع مبتنی بر گایاک (gFOBT) و آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع (FIT) وجود دارد.
آزمایش خون مخفی مدفوع مبتنی بر گوایاک (gFOBT)
گوایاک یک ماده گیاهی است که برای پوشاندن کارت مخصوصی استفاده میشود که نمونه مدفوع شما روی آن قرار میگیرد. اگر خون در مدفوع شما وجود داشته باشد، رنگ کارت تغییر میکند. قبل از انجام این آزمایش باید از مصرف برخی غذاها و داروها مانند گوشت قرمز و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) خودداری کنید. آنها ممکن است با نتایج آزمایش شما تداخل داشته باشند.
تست ایمونوشیمیایی مدفوع (FIT)
FIT هموگلوبین، پروتئین موجود در خون را تشخیص میدهد و این تست دقیقتر از آزمون مبتنی بر گایاک در نظر گرفته شده است. به این دلیل که بعید است FIT خونریزی از دستگاه گوارش فوقانی را تشخیص دهد (نوعی خونریزی که به ندرت ناشی از سرطان کولورکتال است). علاوه بر این، نتایج این آزمایش تحت تأثیر غذاها و داروها قرار نمیگیرد.
تست های خانگی
از آنجایی که چندین نمونه مدفوع برای این آزمایشها مورد نیاز است، پزشک احتمالا کیتهای آزمایشی را برای استفاده در خانه در اختیار شما قرار میدهد. به کمک این کیتها اغلب شما میتوانید یک نمونه مدفوع را برای ارزیابی به آزمایشگاه بفرستید. نتایج آزمون شما باید در عرض ۵ روز کاری در دسترس باشد. پس از آن، شما این گزینه را خواهید داشت که در مورد نتایج آزمایش خود با پزشک خود مشورت کنید.
آزمایشات خون
پزشک شما ممکن است آزمایش خون انجام دهد تا ایده بهتری در مورد علت ایجاد علائم شما داشته باشد. آزمایشهای عملکرد کبد و شمارش کامل خون میتواند سایر بیماریها و اختلالات را رد کند.
سیگموئیدوسکوپی
سیگموئیدوسکوپی به پزشک اجازه میدهد تا کولون سیگموئید شما، آخرین بخش روده بزرگ را از نظر ناهنجاری بررسی کند. این روش که به عنوان سیگموئیدوسکوپی انعطافپذیر نیز شناخته میشود، شامل یک لوله منعطف با یک نور بر روی آن است. USPSTF یک سیگموئیدوسکوپی انعطافپذیر را هر ۵ سال یا هر ۱۰ سال یکبار همراه با آزمایش FIT سالانه توصیه میکند. ACS یک سیگموئیدوسکوپی انعطافپذیر را هر ۵ سال یک بار توصیه میکند.
کولونوسکوپی
کولونوسکوپی شامل استفاده از یک لوله بلند با دوربین کوچک متصل است. این روش به پزشک اجازه میدهد تا داخل روده بزرگ و راست روده شما را ببیند تا هر چیز غیرعادی را بررسی کند. معمولا پس از آزمایشهای غربالگری کمتر تهاجمی انجام میشود که نشان میدهد ممکن است سرطان روده بزرگ داشته باشید.
در طول کولونوسکوپی، پزشک میتواند بافت نواحی غیرطبیعی را نیز بردارد. سپس این نمونههای بافتی را میتوان برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاد. از بین روشهای تشخیصی موجود، سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی در تشخیص تودههای خوشخیم که ممکن است به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند، مؤثرترین هستند. USPSTF و ACS هر ۱۰ سال یک بار کولونوسکوپی را توصیه میکنند.
اشعه ایکس
پزشک ممکن است با استفاده از محلول حاوی عنصر شیمیایی، عکسبرداری با اشعه ایکس را تجویز کند. پزشک شما این مایع را با استفاده از تنقیه باریم وارد روده شما میکند. پس از قرار گرفتن در محل، محلول باریم پوشش روده بزرگ را میپوشاند. این روش به بهبود کیفیت تصاویر اشعه ایکس کمک میکند.
سی تی اسکن
سی تی اسکن تصویری دقیق از روده بزرگ را به پزشک ارائه میدهد. سی تی اسکن که برای تشخیص سرطان روده بزرگ استفاده میشود، گاهی اوقات کولونوسکوپی مجازی نامیده میشود.
سرطان روده بزرگ چگونه درمان می شود؟
درمان سرطان روده بزرگ به عوامل مختلفی بستگی دارد. پزشک بر اساس سلامت کلی و مرحله سرطان روده بزرگ بهترین برنامه درمانی را برای شما تعیین میکند.
عمل جراحی
در مراحل اولیه سرطان روده بزرگ، اغلب جراح شما ممکن است پولیپهای سرطانی را از طریق جراحی حذف کند. اگر پولیپ به دیواره روده نچسبیده باشد، احتمالا چشم اندازی عالی خواهید داشت.
اگر سرطان شما به دیواره روده شما گسترش یافته است، ممکن است جراح شما نیاز به برداشتن بخشی از کولون یا رکتوم و غدد لنفاوی مجاور داشته باشد. جراح شما ممکن است بتواند قسمت سالم باقی مانده روده بزرگ را دوباره به راست روده بچسباند. اگر این موضوع امکانپذیر نباشد، ممکن است کولوستومی انجام دهند. این روش شامل ایجاد یک سوراخ در دیواره شکم برای حذف مواد زائد است و کولوستومی ممکن است موقت یا دائمی باشد.
شیمی درمانی
شیمی درمانی شامل استفاده از داروها برای از بین بردن سلولهای سرطانی است. برای افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ، شیمی درمانی معمولا پس از جراحی انجام میشود و برای از بین بردن سلولهای سرطانی طولانی مدت استفاده میشود. شیمی درمانی همچنین رشد تومورها را کنترل میکند. داروهای شیمی درمانی مورد استفاده برای درمان سرطان روده بزرگ عبارتاند از:
- کپسیتابین (Xeloda)؛
- فلوئورواوراسیل؛
- اگزالی پلاتین (الوکساتین)؛
- ایرینوتکان (Camptosar)؛
شیمی درمانی اغلب با عوارض جانبی همراه است که باید با داروهای اضافی کنترل شوند.
تابش و تشعشع
تشعشع از یک پرتو انرژی قدرتمند، مشابه آنچه در اشعه ایکس استفاده میشود، برای هدف قرار دادن و از بین بردن سلولهای سرطانی قبل و بعد از جراحی استفاده میکند. پرتودرمانی معمولا در کنار شیمی درمانی انجام میشود.
سرطان روده بزرگ منجر به مرگ میشود؟
تشخیص سرطانی مانند سرطان روده بزرگ میتواند نگران کننده و استرسزا باشد. خوشبختانه سرطان روده بزرگ قابل درمان است، به خصوص زمانی که به موقع تشخیص داده شود. در واقع، طبق گفته ACS، سرطان روده بزرگی که قبل از گسترش از روده بزرگ و راست روده تشخیص داده میشود، نرخ بقای ۵ساله ۹۱ درصدی دارد. علاوه بر این، این میزان بقا بر اساس دادههای سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۶ است. درمانهای جدید سرطان منجر به بهبود روزافزون نتایج در سالهای اخیر شده است.
با این حال، موارد سرطان روده بزرگ نیز در میان جوانان در سالهای اخیر افزایش یافته است. با توجه به ACS، در حالی که مرگ و میر ناشی از سرطان روده بزرگ در افراد مسن کاهش یافته است، مرگ و میر در افراد کمتر از ۵۰ سال بین سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ افزایش یافته است.
مرحله سرطان روده بزرگ در تشخیص | میزان زنده ماندن |
مرحله 0 و مرحله 1 | 91 درصد |
مرحله 2 و مرحله 3 | 72 درصد |
مرحله 4 | 14 درصد |
به طور کلی | 63 درصد |
آیا سرطان روده بزرگ قابل پیشگیری است؟
برخی از عوامل خطر سرطان روده بزرگ، مانند سابقه خانوادگی و سن، قابل پیشگیری نیستند. با این حال، عوامل سبک زندگی که ممکن است به سرطان روده بزرگ کمک کنند قابل پیشگیری هستند و تغییر آنها ممکن است به کاهش خطر کلی ابتلا به این بیماری کمک کند. اکنون میتوانید اقدامات زیر را برای کاهش خطر انجام دهید:
- کاهش میزان مصرف گوشت قرمز؛
- اجتناب از گوشتهای فرآوری شده مانند هات داگ و گوشتهای اغذیه فروشی؛
- خوردن بیشتر غذاهای گیاهی؛
- کاهش چربی رژیم غذایی؛
- ورزش روزانه؛
- کاهش وزن، اگر پزشک شما آن را توصیه کند؛
- ترک سیگار؛
- کاهش مصرف الکل؛
- کاهش استرس؛
- مدیریت دیابت از قبل موجود؛
سخن پایانی
جراحی اغلب اولین قدم در درمان سرطان روده بزرگ است. مراحل بعدی شما بستگی به نحوه پاسخ شما به جراحی و درمانهای بیشتری دارد. مهم نیست در سفر درمانی شما چه اتفاقی میافتد، در طول مسیر به حمایت نیاز خواهید داشت. مهم است که با تیم پزشکی و عزیزان خود صحبت کنید و احساس راحتی کنید و از آنها کمک بخواهید.
امیدوارم از مطالعه این مقاله لذت برده باشید و در صورت سفارش استند تسلیت شما همواره میتوانید عزیزان خود را شاد کنید و احساس همدردی کنید.