ماه آگاهی از تومور مغز برای پیشگیری از سرطان
گاهی برای حفظ سلامتی، کافی‌ست چند لحظه مکث کنیم، آگاه‌تر نگاه کنیم و بیشتر بشنویم. ماه آگاهی از تومور مغز فرصتی‌ست برای همین مکث ارزشمند؛ زمانی برای بالا بردن اطلاعات، همدلی با دیگران و تقویت راه‌هایی که می‌تواند زندگی را نجات دهد.
این ماه، صرفاً درباره بیماری نیست؛ بلکه درباره انتخاب آگاهانه برای سبک زندگی سالم‌تر، تقویت سلامت مغز و مراقبت از خود و اطرافیانمان است.
آگاهی می‌تواند آغازگر تغییر باشد. تغییری که با یک گفت‌وگوی ساده، یک چکاپ به موقع یا حتی یک مطالعه کوتاه، شروع می‌شود.
با ما همراه باشید تا بیشتر با مغز، این فرمانده بی رقیب بدن، آشنا شویم و بدانیم چگونه می‌توان با توجه و پیشگیری، نقش مؤثری در حفظ سلامت آن ایفا کرد.
ماه آگاهی از تومور مغزی چیست و چرا اهمیت دارد؟
هر ساله اردیبهشت ماه (ماه مه) در تقویم بین المللی سرطان به عنوان ماه آگاهی از تومور مغزی شناخته می‌شود. هدف از این ماه، افزایش آگاهی عمومی، حمایت از بیماران و خانواده‌ها و کمک به تأمین بودجه برای تحقیقات درمانی است.
برخلاف تصور عموم، تومورهای مغزی فقط بزرگسالان را تحت تأثیر قرار نمی‌دهند. این بیماری می‌تواند در هر سنی و بدون هشدار قبلی بروز کند.
این نوع تومورها بعد از لوسمی، دومین سرطان شایع در کودکان و شایع‌ترین علت مرگ ناشی از سرطان در دوران کودکی هستند.
سرطان مغز قابل پیشگیری بوده و آگاهی، اولین گام مهم برای پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان مؤثرتر است.
با افزایش سطح آگاهی، مردم نه تنها به علائم هشدار دهنده حساس‌تر می‌شوند، بلکه آمادگی بیشتری برای انجام غربالگری‌های به موقع و حمایت از دیگران پیدا می‌کنند.
به‌گفته‌ی سازمان جهانی بهداشت (WHO): «آگاهی عمومی در کنار مراقبت‌های اولیه استاندارد، کلید کاهش مرگ‌ومیر ناشی از تومورهای مغزی است.»
نماد ماه آگاهی از تومور مغزی چیست؟
روبان خاکستری نماد رسمی آگاهی از تومور مغزی است. بسیاری از حامیان با پوشیدن لباس‌ها، جواهرات و اکسسوری یا حتی چسباندن برچسب‌ها و آهنرباهای خاکستری به خودروهایشان، پیام آگاهی را به شکلی ساده اما تاثیرگذار منتقل می‌کنند.
چگونه می‌توان در این ماه تاثیرگذار بود؟
-
آگاهی را گسترش دهید
با به اشتراک گذاشتن اطلاعاتی درباره تومورهای مغزی و روایت‌های واقعی از بیماران، می‌توان چهره واقعی این بیماری را نشان داد و در عین حال به قدرت، تاب‌آوری و امید بیماران نیز اشاره کرد.
-
به تحقیقات کمک مالی کنید
مرکز تحقیقات موسسه خیریه مهر سهیلا، در حال اجرای طرح‌های تحقیقات نوآورانه‌ای است که برای کشف روش‌های درمانی جدید حیاتی می‌باشد. حمایت مالی از این تحقیقات، یعنی حمایت از آینده‌ی بیماران.
درباره تومورهای مغزی بیشتر بدانید
تومور مغزی به رشد غیرطبیعی سلول‌ها در مغز یا سیستم عصبی مرکزی گفته می‌شود. این تومورها ممکن است:
- خوش‌خیم باشند: به‌طور معمول رشد آهسته‌ای دارند و کمتر گسترش می‌یابند. اما اگر در بخش حساسی از مغز قرار بگیرند، می‌توانند مشکلات جدی ایجاد کنند.
- بدخیم یا سرطانی باشند: تهاجمی‌تر هستند و ممکن است به بافت‌های اطراف مغز آسیب بزنند.
از نظر منشأ، تومورها به دو نوع تقسیم می‌شوند:
- تومور اولیه مغز: از بافت مغز یا نخاع آغاز می‌شود.
- تومور متاستاتیک (ثانویه): از نقطه‌ای دیگر در بدن شروع شده و به مغز گسترش می‌یابد. این نوع شایع‌تر است.
البته! در ادامه، یک متن روان، کامل و به‌روز درباره راه‌های پیشگیری از تومور یا سرطان مغز آماده کرده‌ام که به طور ویژه به نقش غربالگری و سبک زندگی سالم اشاره دارد:
پیشگیری از تومور مغزی؛ چگونه می‌توانیم مراقب مغز خود باشیم؟
هرچند همه‌ی عوامل ایجاد کننده تومور مغزی هنوز به طور کامل شناخته نشده‌اند، اما برخی گام‌های مؤثر می‌توانند احتمال بروز آن را کاهش دهند یا به تشخیص زود هنگام کمک کنند. از جمله:
غربالگری و چکاپ‌های دوره‌ای
یکی از مؤثرترین راه‌های پیشگیری، تشخیص زودهنگام از طریق غربالگری و پیگیری علائم مشکوک است.
اگر در خانواده سابقه تومورهای مغزی، بیماری‌های ژنتیکی یا سرطان وجود دارد، توصیه می‌شود تحت نظر متخصص مغز و اعصاب یا انکولوژیست باشید و در صورت نیاز، تصویربرداری‌های مغزی مانند MRI یا سی‌تی‌اسکن را انجام دهید.
سبک زندگی سالم و پیشگیرانه
پیشگیری از تومور مغزی تا حد زیادی با انتخاب‌های روزمره زندگی در ارتباط است:
تغذیه سالم: رژیم‌های سرشار از آنتی‌اکسیدان مانند میوه‌ها، سبزیجات، چای سبز و آجیل، به محافظت از سلول‌های مغزی کمک می‌کنند.
ورزش منظم: فعالیت بدنی باعث بهبود گردش خون مغزی و تقویت سیستم ایمنی می‌شود.
خواب کافی: خواب منظم و با کیفیت برای ترمیم مغز و جلوگیری از آسیب سلولی ضروری است.
کاهش استرس: یوگا، مدیتیشن و تکنیک‌های تنفس عمیق می‌توانند التهاب مزمن و تنش‌های روانی را کاهش دهند، که هر دو از عوامل زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌ها هستند.
پرهیز از عوامل محیطی خطرناک
محدودیت در استفاده از تلفن همراه و دستگاه‌های بی‌سیم: تحقیقات درباره ارتباط امواج رادیویی با تومور مغزی هنوز قطعی نیست، اما استفاده از هندزفری، مکالمات کوتاه و دور نگه داشتن موبایل از سر، اقدامات احتیاطی مفیدی هستند.
اجتناب از پرتوهای غیرضروری: پرتوهایی مانند اشعه ایکس در دوزهای بالا با افزایش خطر ابتلا به تومورهای مغزی همراه هستند. باید از قرار گرفتن مکرر و بی‌دلیل در معرض آنها خودداری کرد.
جناب دکتر رضا نکوئیان، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و متخصص ژنتیک سرطان، در رابطه با پیشگیری اینگونه میگویند: “پیشگیری از تومور مغزی تنها به یک اقدام محدود نمی‌شود، بلکه مجموعه‌ای از انتخاب‌های آگاهانه، مراقبت‌های دوره‌ای و توجه به علائم بدن است که می‌تواند در بلند مدت نقش محافظتی ایفا کند.”
نکاتی که باید درباره تومورهای مغزی بدانیم
تومورهای مغزی ممکن است در هر سنی رخ دهند؛ از کودکان گرفته تا سالمندان.
بر خلاف بسیاری از بیماری‌ها، تومور مغزی محدود به یک سن خاص نیست و می‌تواند افراد در هر مرحله‌ای از زندگی را تحت تأثیر قرار دهد.
هنوز دلایل دقیق شکل‌گیری این تومورها به‌طور کامل مشخص نیست، اما تحقیقات نشان داده‌اند که برخی عوامل مانند سابقه خانوادگی ابتلا به تومورهای مغزی یا قرار گرفتن در معرض پرتوهای شدید (مانند پرتودرمانی یا تصویربرداری‌های مکرر با دوز بالا) می‌توانند احتمال بروز این بیماری را افزایش دهند.
پزشکان برای تشخیص و درمان بهتر، تومورها را بر اساس شکل و رفتار سلول‌ها در زیر میکروسکوپ درجه‌بندی می‌کنند. هرچه درجه تومور بالاتر باشد (مثلاً درجه III یا IV)، تومور رفتار تهاجمی‌تری دارد و رشد آن سریع‌تر است.
این در حالی است که تومورهای درجه پایین (درجه I و II) معمولاً رشد کندتری دارند و بیشتر به سلول‌های طبیعی مغز شباهت دارند.
چگونه تومور مغزی را شناسایی کنیم؟
با توجه به اینکه به اندازه، محل و سرعت رشد تومور بستگی دارد، علائم و نشانه‌ها ممکن است متفاوت باشند. از جمله پرچم های قرمزی که باید به آنها توجه کنیم موارد زیر است:
| علائم | توضیحات |
| سردردهای مداوم | تغییر در الگوی سر درد که معمولاً در صبح یا با فعالیت بدتر می‌شود. |
| تشنج | به‌دلیل فعالیت الکتریکی غیرعادی در مغز؛ به ویژه در افرادی که سابقه تشنج ندارند. |
| مشکلات بینایی | تاری دید، دوبینی یا از بین رفتن ناگهانی بخشی از میدان دید. |
| حالت تهوع و استفراغ | ناشی از افزایش فشار داخل جمجمه، به‌ویژه در تومورهای بزرگ‌تر. |
| فراموشی یا گیجی | سخت شدن تمرکز، فراموش کردن چیزهای ساده یا تغییر در رفتار و شخصیت. |
| مشکل در صحبت کردن | گیر کردن در گفتن کلمات یا نفهمیدن صحبت‌های دیگران. |
| از دست دادن تعادل | احساس گیجی، تلوتلو خوردن یا زمین خوردن بدون دلیل خاص. |
کلام آخر
تومورهای مغزی ممکن است خاموش و بی‌صدا آغاز شوند، اما با آگاهی، پیشگیری و تشخیص زودهنگام، می‌توان قدمی بلند در مسیر سلامت برداشت.
پس بیایید صدای آگاهی باشیم برای خودمان، عزیزان‌مان و همه‌ی آن‌هایی که هنوز نمی‌دانند.
این ماه را، با آگاهی شروع کنید و آن را به سبک زندگی‌تان پیوند بزنید.