بر اساس تعریف سازمان جهانی سرطان، سرطانی که از نقطه ی شروع به قسمت های دورتر بدن گسترش می یابد، سرطان متاستاتیک نامیده می شود. برای بسیاری از انواع سرطان، مرحله 4 سرطان نیز نامیده می شود. فرآیندی که طی آن سلول های سرطانی به سایر قسمت های بدن گسترش می یابند، متاستاز نامیده می شود. هنگامی که سلول ها زیر میکروسکوپ مشاهده می‌شوند، یا بیمار به روش‌های دیگر آزمایش می‌شود، سلولهای سرطانی متاستاتیک دارای ویژگی‌هایی مانند سلولهای ارگانی که سرطان اولیه در آن به وجود آمده هستند، نه مانند سلولهای ارگانی که سرطان متاستاتیک درآن پیدا می‌شود. این گونه است که پزشکان می توانند تشخیص دهند که این سرطان از قسمت دیگری از بدن گسترش یافته است. سرطان متاستاتیک همان نام سرطان اولیه است. به عنوان مثال، سرطان سینه که به ریه گسترش می یابد، سرطان سینه متاستاتیک نامیده می شود، نه سرطان ریه. این سرطان به عنوان سرطان سینه مرحله 4 درمان می شود، نه به عنوان سرطان ریه.گاهی اوقات هنگامی که افراد مبتلا به سرطان متاستاتیک تشخیص داده می شوند، پزشکان نمی توانند بگویند که از کجا شروع شده است. این نوع سرطان سرطان با منشا اولیه ناشناخته یا CUP نامیده می شود.
سرطان چگونه انتشار می یابد؟
- رشد یا تهاجم به بافت طبیعی مجاور
- حرکت از طریق دیواره های غدد لنفاوی نزدیک یا رگ های خونی
- از طریق سیستم لنفاوی و جریان خون به سایر قسمت های بدن منتقل می شود
- توقف در رگ های خونی کوچک در یک مکان دور، حمله به دیواره رگ های خونی و حرکت به بافت اطراف و رشد در این بافت تا زمانی که یک تومور کوچک تشکیل شود
- باعث رشد رگ های خونی جدید می شود، که منبع خونی ایجاد می کند که به تومور متاستاتیک اجازه می دهد به رشد خود ادامه دهد.
در بیشتر مواقع، سلول های سرطانی در حال گسترش در مرحله ای از این فرآیند می میرند. اما، تا زمانی که شرایط برای سلولهای سرطانی در هر مرحله مساعد باشد، برخی از آنها می‌توانند تومورهای جدیدی را در سایر قسمت‌های بدن تشکیل دهند.
سلول های سرطانی از ارگان اولیه که درگیر سرطان شده و منشاء سرطان می باشد، جا به جا شده و ارگان دیگری را درگیر سرطان میکنند.
جایی که سرطان گسترش می یابد
سرطان تقریباً به هر قسمتی از بدن گسترش می یابد، اگرچه انواع مختلف سرطان بیشتر از سایرین به مناطق خاصی سرایت می کند. شایع ترین مکان هایی که سرطان در آن گسترش می یابد، استخوان، کبد و ریه است. لیست زیر شایع ترین مکان های متاستاز، بدون احتساب غدد لنفاوی، را برای برخی سرطان های رایج نشان می دهد:
- مثانه: استخوان، کبد، ریه
- پستان: استخوان، مغز، کبد، ریه
- کولون: کبد، ریه، صفاق
- کلیه: غده آدرنال، استخوان، مغز، کبد، ریه
- ریه: غده آدرنال، استخوان، مغز، کبد، ریه دیگر
- ملانوما: استخوان، مغز، کبد، ریه، پوست، ماهیچه
- تخمدان: کبد، ریه، صفاق
- پانکراس: کبد، ریه، صفاق
- پروستات: غده آدرنال، استخوان، کبد، ریه
- رکتوم: کبد، ریه، صفاق
- معده: کبد، ریه، صفاق
- تیروئید: استخوان، کبد، ریه
- رحم: استخوان،کبد، ریه، صفاق، واژن
علائم سرطان متاستاتیک
سرطان متاستاتیک همیشه علائم ایجاد نمی کند. زمانی که علائم ظاهر می‌شوند، این که چگونه هستند و هر چند وقت یک‌بار بیمار آنها را تجربه میکند، به اندازه، و محل تومورهای متاستاتیک بستگی دارد. برخی از علائم رایج سرطان متاستاتیک عبارتند از:
- درد و شکستگی، زمانی که سرطان به استخوان گسترش یافته است
- سردرد، تشنج، یا سرگیجه، زمانی که سرطان به مغز گسترش یافته است
- تنگی نفس، زمانی که سرطان به ریه گسترش یافته است
- زردی یا تورم در شکم، زمانی که سرطان به کبد گسترش یافته است
درمان سرطان متاستاتیک
درمان هایی برای اکثر انواع سرطان متاستاتیک وجود دارد. اغلب، هدف از درمان سرطان متاستاتیک، کنترل آن از طریق توقف یا کاهش رشد آن است. برخی از افراد می توانند سال ها با سرطان متاستاتیکی که به خوبی کنترل می شود، زندگی کنند. سایر درمان ها ممکن است با تسکین علائم، کیفیت زندگی را بهبود بخشند. این نوع مراقبت را مراقبت تسکینی می نامند. این دارو را می توان در هر مرحله از درمان سرطان تجویز کرد.
منبع: National Cancer Institute