سرطان غددلنفاوی چیست وچگونه درمان می شود؟
- سرطان غدد لنفاوی یکی ازسرطان های شایع است که تورم غدد لنفاوی درگردن ازعلایم آن است. درمان این بیماری با شیمی درمانی و پرتودرمانی است. سیستم لنفاوی قسمتی ازسیستم ایمنی بدن است که به دفاع بدن دربرابر بیماری عفونت کمک می کند.سیستم لنفاوی شامل شبکه ای ازعروق خونی به داخل بافت های سرتا سربدن پخش شده است. عروق لنفاوی، لنف راحمل می کنند. لنف مایع بی رنگی است که حاوی سلول های دفاعی بدن دربرابر عفونت ((لنفوسیت)) می باشد . همراه این شبکه عروقی، نقاط کوچکی وجود دارندکه غدد لنفاوی نامیده می شوند. بیش از۵۰۰ غده لنفاوی به خوشه هایی زیر بغل تاکشاله ران، گردن، سینه و شکم یافت می شوند. قسمت های دیگر سیستم لنفاوی طحال، تیموس، لوزه ها و مغزاستخوان است. بافت لنفاوی همچنین درقسمت های دیگر بدن همانند معده، روده و پوست یافت می شود.
سرطان غددلنفاوی چیست؟
- از میان تمام سرطان های رایج درکشور، سرطان لنفوم فراوانی نسبتا بالایی دارد، به طوری که بعد از سرطان مری بخصوص در غرب آسیا. تعدادمبتلایان به آن روبه افزایش است و شایع ترین سن شیوع آن بین ۲۰ تا ۵۰ سالگی است. دراین بیماری، سلول های سیستم لنفاوی به طور غیرطبیعی رشد و تکثیر می یابند. اما تمایل به توسعه یافتن به روشی منظم و مرتب دارند. ((از یک غده لنفاوی به غده لنفاوی مجاور)) به طورمثال سرطانی که درغده لنفاوی گردن ایجاد شده است ابتدا به غدد لنفاوی بالای ترقوه و سپس به غددلنفاوی زیربغل و داخل قفسه سینه گسترش می یابد و سرانجام ممکن است درتمام قسمت های بدن دیده شود بنابراین باتوجه به اینکه بافت لنفاوی درسراسر بدن وجوددارد. این سرطان می تواند در یک غده لنفاوی یا گروهی از غدد لنفاوی و گاهی اوقات قسمت های دیگر سیستم لنفاوی نظیر مغز استخوان و طحال دیده شود.
- علایم سرطان لنفاوی معمولا علایم ویژه ای نیستند و ویژگی های مشترکی با دیگربیماری ها از قبیل سرماخوردگی، آنفلونزا و دیگر انواع عفونت های تنفسی دارند.
علایم
- تورم غدد لنفاوی درگردن، زیربغل یا کشاله ران، بروز تب بدون علت، تعریق شبانه،کاهش وزن بدون دلیل وخارش شدید پوستی همان گونه که گفته شد. این علایم در وضعیت هایی مانند انفلونزا که زیاد جدی نیستند نیز دیده می شوند. و مشاهده آن ها لزوما نشانه سرطان غددلنفاوی نیست با این حال بیماران درصورت تداوم این علایم باید هرچه زودتر برای تشخیص و مراقبت و درمان به پزشک مراجعه کنند و هرگز منتظر بروز درد نباشند. زیرا این سرطان درمراحل اولیه بدون درداست.
تشخیص سرطان غددلنفاوی
- بیشتر موارد سرطان غدد لنفاوی ((درمراحل اولیه شناسایی)) قابل درمان است. پس از مراجعه به پزشک، وی تاریخچه کاملی از وضعیت پزشکی فرد تهیه کرده و بعد معاینه پزشکی به عمل خواهدآمد. اگرحالت غیر طبیعی درگره لنفاوی مشاهده شود آن گره برداشته شده و زیرمیکروسکوپ مطالعه می شود. این آزمایش مشخص خواهدکرد که ضایعه خوش خیم یا بد خیم است. اگر نتیجه نمونه برداری این بیماری را تأییدکند.آزمایش های تکمیلی شامل پرتونگاری قفسه سینه. آزمایش خون، لنفانژیوگرافی ((لنفانژیوگرافی به معنی تزریق ماده حاجب به داخل سیستم لنفاوی و سپس تهیه رادیوگرافی از آن برای تعین وضعیت سیستم لنفاوی و میزان گسترش بیماری در آن است)) سی تی اسکن شکم، آزمایش مغزاستخوان و نمونه برداری ازاعضای داخل شکم برای نشان دادن گسترش بیماری به این اعضاء انجام خواهدشد.
درمان سرطان غددلنفاوی
- این بیماری به خوبی به درمان پاسخ می دهد؛ و در بیشتر موارد بیماران به طور سرپایی، درمان می شوند. درمان بیماری می تواند با پرتودرمانی یا شیمی درمانی یا ترکیبی از هر دو صورت پذیرد در پرتودرمانی سعی می شود با استفاده ازپرتوهای پرانرژی X یا اشعه های ناشی ازکبالت ، درمنطقه درگیرشده، توسط بیماری سلول های سرطانی با حفظ بافت های سالم از بین برده شوند. خوشبختانه درمراحل اولیه آسیب بیماری به دستگاه لنفاوی محدوداست و از اینرو درمان مناسب با پرتودهی به قسمتی یا تمام دستگاه لنفاوی باعث بهبود بیماران خواهد شد. شیمی درمانی برای ازبین بردن سلوهای سرطانی درتمام بدن استفاده می شود.
- پزشکان مقادیری از داروهای شیمی درمانی را استفاده می کنند تا به توان باحداقل صدمه به بافت های سالم بدن سلول های سرطانی را از بین ببرند. شیمی درمانی می تواند عوارضی همچون تهوع، استفراغ، اسهال، ریزش مو، کم خونی، خونریزی خود به خود افزایش بروز عفونت و همچنین زخم های دهانی به همراه داشته باشد.این عوارض بعد از درمان از بین خواهندرفت.
تغذیه درمانی سرطان لنفاوی
- بسیاری ازبیماران دچار سرطان لنفاوی درسیستم گوارش خود با مشکلاتی رو در رو هستند، تغذیه درمانی به قوی ماندن وتعادل غذایی بیمارکمک می کند.به هنگام مبارزه باسرطان (تغذیه نقش اساسی دارد) تا بیمار بتواند نیروی خود را حفظ کند، و با بیماری بجنگد. متخصص تغذیه وضعیت بیمار را از آغاز تا پایان معالجات سرطان زیر نظر می گیرد و اصلاحات موردنیاز را برای به حداقل رساندن عوارض جانبی و جلوگیری ازتوقف معالجات انجام می دهد.
برنامه تغذیه ویژه بیمار
- وضعیت غذایی بیمار بر اساس عواملی مانند تغییرات وزن، غذایی که می خورد و مشکلات غذایی می باشد. بر مبنای این ارزیابی، متخصص تغذیه و دیگراعضاء تیم درمانی، یک برنامه غذایی ویژه بیمار فراهم خواهدساخت. این برنامه شامل اقداماتی خواهدبود که بافت بدن بیمار را ترمیم می کند، عفونت را کاهش می دهد، از سوء تغذیه جلوگیری می کند و انرژی و قدرت بدنی را افزایش می دهد. ممکن است که کارشناس تغذیه درخلال معالجات، از اقدامات زیر برای مبارزه با عوارض جانبی بهره گیرد.
- تهوع : برای مبارزه با تهوع می توان توصیه کرد که چربی کمتری مصرف شود. بیشتر غذاهای سرد خورده شود. چون رایحه قوی ندارند، فراورده های زنجبیل، قرص نعناع و خوراکی های دریایی مصرف شود.
- اسهال :متخصص تغذیه می تواند برنامه ای شامل موز، برنج سفید و نان توست توصیه کند، تا سوزش معده را کم کند و نیز مکمل های فیبردار محلول در آب (مثلا پکتین) تجویزکند، تا مدفوع بیمار سفت تر شود.
- یبوست: می توان به بیمار توصیه کرد تا فیبر بیشتری را در غذاهای خود مصرف کند و نیز نوشیدنی (مانند آب آلو) بنوشد.
- کوفتگی :مصرف میان وعده های کوچک به جای غذاهای اصلی می تواند به مبارزه با کوفتگی کمک کند و قند ورودی به بدن بیمار را افزایش دهد تا بیمار انرژی بیشتری داشته باشد
- کم خونی:همچنین می توان مکمل های معین دارای آهن و اسیدفولیک تجویزکرد تا گلبول های قرمزخون را افزایش داد.
- کم بودن تعداد گلبول های خون: یک برنامه غذایی کاملا، متعادل سرشار از پروتیین می تواند به برگرداندن تعداد گلبول ها به میزان عادی خود کمک کند.