محققان و پزشکان حوزه سرطان دائم در حال بررسی داروهای جدید و دوزهای متفاوت از دارو برای درمان بیماران مبتلا به سرطان با توجه به جنسیت، سابقه بیماری، درجه پیشرفت تومور، ژنتیک بیمار و … می باشند. به این صورت می توانند عوارض ناشی از درمان را کنترل کنند.
در سال 2019، پس از اینکه یک بیمار مبتلا به سرطان پستان دور دوم پرتودرمانی خود را برای سرطان متاستاتیک خود کامل کرد، انکولوژیست او دوز روزانه 125 میلی گرم از داروی هدفمند پالبوسیکلیب (Ibrance) را که دوز توصیه شده بود، به او داد. طی 8 ماه ، این بیمار خستگی ناتوان کننده و سایر عوارض جانبی، از جمله اسهال و شقاق مقعدی را تجربه کرد. وزن وی از 80 کیلو به تنها 55 کیلو کاهش یافت. و از آنکولوژیست خود خواست تا دوز دارو را کاهش دهد. پس از کاهش دوز به 100 میلی گرم تمامی عوارض جانبی فروکش نمود، و همچنان تومور در روند کاهش سایز و تهاجم قرار داشت.
امروز این بیمار تنها 75 میلی گرم دارو دریافت می کند و سرطان او کنترل شده است. تکرار این امر در بیماران مختلف برای پزشکان و محققان آغاز راهی جدید بود، که در رابطه با نحوه درمان و میزان دوز داروها با دقت بیشتری عمل کنند.
برای سال‌ها، این فرآیند تا حد زیادی بدون تغییر بوده است، هدف آن تعیین «حداکثر دوز قابل تحمل» است – یعنی نقطه‌ای که یک دارو بیشترین آسیب را به تومورها وارد می‌کند، در حالی که عوارض جانبی غیرقابل تحمل برای بیماران ایجاد نمی‌کند. این استراتژی برای داروهای شیمی درمانی تا حد زیادی اجتناب ناپذیر بود، داروهایی که زمانی موثرتر هستند، که تا حد ممکن سلول هایی که به سرعت تقسیم می شوند را می کشند، حتی اگر بسیاری از سلولهای سالم بدن نیز در آن نقطه از دست برود.
در یک بررسی اخیر از 1221 زن مبتلا به سرطان سینه متاستاتیک، 86 درصد گزارش کردند، که حداقل یک عارضه جانبی مرتبط با درمان خود داشته اند، و 20 درصد عوارض جانبی شدیدی داشتند که مجبور شدند به بیمارستان یا اورژانس بروند. پس تصمیم بر آن شد که دوز داروها با چکاپ های بیشتر و تحت نظارت آنکولوژیست ها کاهش بیابد. در ادامه این تحقیقات پزشکان به این امر پی بردند که با کاهش دوز دارو طول عمر بیماران مبتلا به سرطان متاستاتیک پستان افزایش یافت و آن ها توانستند مدت طولانی تری در روند درمان باقی بمانند.
اما درمان‌های جدیدتر، مانند ایمونوتراپی‌ها و درمان‌های هدفمند، معمولاً از این رویکرد بی‌رویه استفاده نمی‌کنند، و محققان متوجه شده‌اند که دوز ایده‌آل آنها ممکن است در واقع کمتر از بالاترین دوزی باشد که بیمار میتواند تحمل کند.
سرطان پروستات
در خصوص سرطان پروستات محققان بر روی تعدادی بیمار داوطلب، یک چهارم دوز استاندارد همراه با یک وعده غذایی کم چرب را تست کردند، که تأثیر مشابهی در کاهش سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات در مقایسه با دوز کامل دارو داشت. این دوز کاهش یافته، که همراه با غذا مصرف می شود، 75 درصد هزینه کمتری نیز برای بیماران دارد و اکنون به عنوان جایگزینی برای مصرف همین دارو با معده خالی در دستورالعمل های درمان سرطان به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است.
سرطان ریه
در تحقیقات دیگری میزان دوز مصرفی دارو برای درمان سرطان ریه توسط هوش مصنوعی آنالیز شد. این تحقیق نیز تغییر در دوزهای مصرفی با توجه به شرایط خاص هر بیمار را بررسی نمود و توانست ثابت کند که کاهش دوز دارو کنترل شده با در نظر گرفتن تمامی جوانب بیماری و شرایط فیزیکی فرد میتواند اثر بخشی بالاتری داشته باشد.
تحقیقات ادامه دارد
محققان و پزشکان، همچنین در حال توسعه یک وب سایت برای به اشتراک گذاشتن استراتژی های دوز بالقوه برای بسیاری از داروهای سرطان تایید شده هستند، که درمان با داروهای خوراکی شروع می شود و سپس به سمت استفاده از داروهای داخل وریدی می رود. با انجام این کار، آنها امیدوارند که دیگر محققان را تشویق کنند، تا مطالعات دوز بر روی این داروها را انجام دهند تا تعیین کنند که آیا دوزهای پایین تر ممکن است به همان اندازه موثر و ایمن تر باشند.
منبع: NCI news