بر اساس نتایج یک مطالعه بزرگ، دانشمندان آزمایش خونی ابداع کرده اند که می تواند سرطان پانکراس را در مراحل اولیه تشخیص دهد. این آزمایش یک بیوپسی مایع است، نوعی آزمایش که از خون یا سایر مایعات بدن برای تشخیص یا نظارت بر سرطان استفاده میکند.
برای اکثریت افراد مبتلا به سرطان لوزالمعده، سرطان زمانی علائمی از خود نشان میدهد که از قبل به اندام های دیگر نفوذ کرده باشد و با جراحی قابل برداشتن نباشد. این به این دلیل است که بیماری در مراحل اولیه علائم واضحی ایجاد نمی کند و هیچ آزمایش قابل اعتمادی برای بررسی آن وجود ندارد.
با این حال، اگر سرطان لوزالمعده زودتر تشخیص داده شود، شانس زندگی به برای 5 سال افزایش پیدا میکند.
این آزمایش خون که توسط دکتر آجی گوئل از مرکز سرطان شهر هوپ دوارت در کالیفرنیا و همکارانش ساخته شده است، قطعات کوچک RNA منتشر شده توسط تومورها را تجزیه و تحلیل می کند. مطالعه جدید، که شامل حدودا 1000 نفر از کشورهای مختلف بود، نشان داد که این آزمایش سرطان لوزالمعده را در مراحل اولیه و انتهایی در گروه بزرگ و متنوعی از افراد به دقت تشخیص میدهد.
و هنگامی که محققان آزمایش خون خود را با آزمایشی که پروتئینی به نام CA19-9 را تشخیص میدهد ترکیب کردند، این ترکیب به دقت 97 درصد از افراد مبتلا به سرطان پانکراس را در مراحل اولیه تشخیص داد. دقت بالا به این معنی است که یک آزمایش نه تنها در نشان دادن افراد مبتلا به سرطان خوب است، بلکه در عدم نشان دادن افرادی که سرطان ندارند نیز خوب است.
دکتر گوئل بیان کرد: “موثرترین استفاده از این آزمایش خون برای افراد در معرض خطر است.” این شامل افرادی با یک جهش ژنتیکی ارثی است که آنها را در معرض خطر بالای سرطان لوزالمعده قرار می دهد، افراد دارای اعضای خانواده که سرطان پانکراس داشته اند و افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن یا دیابت تازه شروع شده.
میکرو RNA ها برای تشخیص سرطان
برای بیش از یک دهه، محققان در حال بررسی این موضوع بوده اند که آیا microRNA ها) نوعی RNA) می توانند برای تشخیص سرطان استفاده شوند یا خیر.
دکتر گوئل بیان کرد که MicroRNA ها مولکول های ایده آلی برای تشخیص سرطان هستند، زیرا در خون فراوان و پایدار هستند و تومورها مقدار زیادی از آنها را آزاد می کنند. برخی از این microRNA ها آزادانه شناور هستند، در حالی که برخی دیگر در کیسه های کوچکی به نام اگزوزوم بسته بندی شده اند.
دکتر یانگ توضیح داد که اندازه‌گیری سطح میکروRNAهای شناور آزاد در افراد مبتلا به سرطان آسان است، اما تشخیص اینکه این میکروRNAها و در نتیجه سرطان از کجا آمده‌اند، دشوار است.
از سوی دیگر، میکروRNA های بسته بندی شده با اگزوزوم، نوعی کد را ارائه می دهند که شناورهای آزاد ارائه نمی دهند.
دکتر گوئل توضیح داد که هر اندام در بدن اگزوزوم هایی را آزاد می کند که علامت منحصر به فردی دارند.
او گفت که با مشاهده این نشانه‌ها، تیم می‌تواند تشخیص دهد که آیا اگزوزوم‌های موجود در خون از پانکراس آمده‌اند یا خیر.
در یک مطالعه اولیه، دکتر گوئل و تیمش دریافتند که تجزیه و تحلیل میکرو RNA های شناور آزاد و بسته بندی شده با اگزوزوم، کلیدی برای تشخیص سرطان پانکراس در مراحل اولیه است. در میان بیش از 100 نفر که قبلاً به این بیماری مبتلا شده بودند، این آزمایش به طور دقیق سرطان لوزالمعده را در مراحل اولیه و انتهایی تشخیص داد.
دکتر یانگ توضیح داد: “اول، [microRNA های شناور آزاد] می گویند، “بله، ما می توانیم سرطان را تشخیص دهیم.” دوم، اگزوزوم ها می گویند “سرطان در پانکراس است.”
با نتایج امیدوارکننده از مطالعه اولیه، محققان آماده بودند تا ایده خود را بر روی گروه بزرگتر و متنوع تری از مردم آزمایش کنند.
تایید بیوپسی مایع برای تشخیص سرطان پانکراس
برای مطالعه فعلی، این تیم نمونه‌های خونی از مردم ژاپن، ایالات متحده، کره جنوبی و چین جمع‌آوری کردند. حدود 500 نفر از شرکت کنندگان سرطان پانکراس (از جمله بیماری در مراحل اولیه و انتهایی) را تایید کرده بودند. سایر شرکت کنندگان کنترل سالم در نظر گرفته شدند.
در گروه متشکل از ژاپنی‌ها، تجزیه و تحلیل microRNA می تواند بین افراد مبتلا به سرطان پانکراس و بدون سرطان پانکراس تمایز قائل شود. سپس این آزمایش در سه گروه دیگر تأیید شد، که منجر به دقت 93 درصد در گروه آمریکایی، 91 درصد در گروه کره و 88 درصد در گروه چینی شد.
برای تشخیص سرطان لوزالمعده در مراحل اولیه در گروه ایالات متحده، آنالیز microRNA به تنهایی 91 درصد و در صورت ترکیب با آزمایش CA19-9، 97 درصد دقت داشت. در مطالعه اولیه محققان، دقت CA19-9 به تنهایی برای سرطان پانکراس در مراحل اولیه 86 درصد بود.
محققان اکنون آزمایش microRNA خود را بر روی نمونه های خون جمع آوری شده از طریق آزمایش غربالگری سرطان پروستات، ریه، کولورکتال و تخمدان با استفاده از NCI به کار می برند.
(NCL یک پروتئین چند منظوره است که به وفور در هسته، سیتوپلاسم و غشای سلولی توزیع شده است، بیان بیش از حد نوکلئولین (NCl ) در تعدادی از انواع سرطان، یک هدف آنتی ژنی مورد توجه برای توسعه درمان‌های ایمنی درمانی جدید ضد سرطان فراهم میکند)
دکتر گوئل گفت، از آنجایی که این نمونه‌ها سال‌ها قبل از تشخیص سرطان برای برخی از شرکت‌کنندگان جمع‌آوری شد، آنالیز تعیین میکند که آیا آزمایش آنها می‌تواند سرطان پانکراس را قبل از آزمایش‌های تشخیصی سنتی مانند سی‌تی اسکن تشخیص دهد یا خیر.
دکتر کرافورد گفت که صحت آزمایش در افراد مبتلا به بیماری های خاص نیز باید بررسی شود.
وی تصریح کرد: سرطان لوزالمعده و پانکراتیت مزمن دارای ویژگی های سلولی و مولکولی مشترک بسیاری هستند، بنابراین ضروری است که بیماران پانکراتیت مزمن در مطالعات بعدی قرار گیرند.
او افزود: «بسیاری از تکنیک‌های امیدوارکننده تشخیص زودهنگام هنگام تلاش برای تشخیص سرطان پانکراس از بیماری پانکراس غیر سرطانی، به‌ویژه پانکراتیت مزمن، از بین رفته‌اند.
دکتر کرافورد خاطرنشان کرد که افراد مبتلا به سرطان “که جهش های مشترک با سرطان پانکراس دارند، مانند سرطان های ریه و کولورکتال” نیز باید در مطالعات آینده گنجانده شوند. او توضیح داد که این اطمینان حاصل می کند که این آزمایش سیگنال هایی را به طور خاص از سرطان پانکراس دریافت می کند و نه نوع دیگری از سرطان.
و در نهایت، تنها راه برای دانستن اینکه آیا آزمایش غربالگری سرطان واقعاً برای بیماران مفید است یا خیر، کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان در یک کارآزمایی بالینی آزمایشی است.
ترجه شده توسط: دریا نوائی نیا، کارشناس علوم آزمایشگاهی از دانشگاه علوم پزشکی ایران